ارزیابی آلودگی محیط زیستی عناصر کمیاب در نهشت اتمسفری شهر کرج با استفاده از ضریب غنی شدگی و شاخص مخاطره اکولوژیکی در سال 1397
نهشت اتمسفری تاثیر قابل توجهی بر آلودگی محیط زیستی و سلامت انسان به دلیل نقش آن در مکانیسم های انتقال آلاینده ها دارد. اهداف این مطالعه، بررسی غلظت ها، منابع و مخاطرات اکولوژیکی عناصر کمیاب در نهشت اتمسفری شهر کرج بود.
18 نمونه نهشت اتمسفری از پشت بام ساختمان های موجود در شش منطقه کرج برداشته شد و سپس غلظت عناصر کروم، مس، روی، نیکل و لیتیم و عناصر کبالت و سرب به ترتیب به روش طیف سنجی نشری جفت شده القایی (ICP-OES) و طیف سنجی جرمی جفت شده القایی (ICP-MS) آنالیز شدند. آنالیز های همبستگی پیرسون، تجزیه واریانس یک طرفه و تحلیل عاملی برای شناسایی منابع احتمالی عناصر کمیاب استفاده شدند.
میانگین غلظت عناصر مطالعه شده به صورت سرب، روی، مس، کروم، نیکل، کبالت و لیتیم به ترتیب 73/184، 75/931، 61/94، 79/98، 90/83، 05/21 و 71/24 μg/g بودند. همچنین نتایج نشان داد ضرایب غنی شدگی (EF) عناصر سرب و روی بالا؛ عناصر مس، نیکل و کروم متوسط بودند، در حالی که کبالت غیر آلوده بود. بر اساس آنالیز های آماری، عناصر کمیاب می توانند ناشی از منابع متعدد انسانی (منابع نقلیه ای، انتشارات صنعتی و احتراق سوخت های فسیلی) و طبیعی باشند. عناصر روی و مس دارای بیش ترین غلظت در ایستگاه های با ترافیک بالا به ویژه ایستگاه کارخانه قند در مرکز شهر بودند. بیشینه غلظت کروم، نیکل و کبالت در ایستگاه فردیس در مجاورت نیروگاه برق شهر کرج مشاهده شد. ایستگاه های صنعتی شامل کمال شهر، محمد شهر و ماهدشت بیش ترین مقادیر سرب را نشان دادند. در نهایت، شاخص خطر (RI) نشان داد کلیه ایستگاه های مطالعه شده به استثنای کمال شهر که ریسک قابل ملاحظه ای داشت، دارای مخاطره بالقوه پایین هستند.
شهر کرج تحت تاثیر منابع متعدد انسانی آلودگی محیط زیستی است که مشکلاتی زیادی را برای سلامت انسان ایجاد می کنند و آلاینده ها با افزایش تراکم جمعیتی افزایش یافته اند. بنابراین ما پایش مداوم عناصر کمیاب به ویژه سرب و روی را به منظور کنترل منابع انتشار آن ها توصیه می نماییم.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.