نقد و بررسی نظریه گلدتسیهر درباره اختلاف قرائات در قرآن

علم قرایت یکی از علوم قرآنی است که نقش بسزایی در فهم قرآن دارد و اختلاف در قرایات، موثر در دریافت معانی مختلفی از قرآن خواهد بود. مستشرق یهودی تبار، گلدتسیهر (1921-1850) با تمسک به اختلاف قرایات و انتساب آن به اجتهاد قاریان، درصدد برآمده قرآن را برخوردار از نصی مضطرب و فاقد متنی یگانه و غیرمصون از تحریف بداند و به آیاتی نیز استشهاد کرده است. در این مقاله سعی شده علاوه بر پاسخگویی به برخی استشهادهای وی، با استناد به اهتمام فراوان مسلمانان در فراگیری قرآن از لسان پیامبر، برخورداری آن از متن واحد مستند به وحی اثبات شود؛ هرچند این متن واحد، در دوران کتابت، به سبب محدودیت های رسم الخط عربی آن روز و عاری بودن از نقطه، حرکت و اعراب، دچار اختلاف قرایت شده است؛ اما طبقات بعدی قاریان و مفسران، تنها مجاز دانسته اند که از میان قرایت های ماثور، قرایتی را براساس اجتهاد شخصی انتخاب کنند و این اجتهاد نه به معنای روابودن هر قرایتی بر مبنای خواست و نظر شخصی فرد، بلکه به معنای تعلیل قرایت مختار است و تاثیری در اساس متن قرآن ندارد. این نوشتار با روش توصیفی - تحلیلی انجام پذیرفته است و روش گردآوری اطلاعات آن اسنادی -کتابخانه ای است.