ارزیابی خطر بهداشتی و اکولوژیکی ناشی از آلودگی فلزات سنگین در خاکهای سطحی اسفراین

به علت استمرار شهرنشینی و صنعتی شدن در بیشتر بخشهای جهان فلزات به طور مداوم به محیط زیست خاکی وارد میشوند و به عنوان تهدید بزرگی برای سلامت انسان مطرح میشوند. هدف از انجام این مطالعه، بررسی آلودگی خاکهای سطحی اسفراین با فلزات سنگین و بررسی خطرات آن بر سلامت انسانی میباشد.

نمونه های خاکهای سطحی از 5 منطقه با کاربریهای مختلف از شهر اسفراین جمعآوری گردید و غلظت فلزات سنگین بهوسیله ICP-OES آنالیز گردید. فاکتورهای آلودگی)شاخصهای زمین انباشتگی Igeo و بار آلودگی PLI (و خطرات بهداشتی  خطرات سرطانزایی و غیر سرطانزایی  ناشی از فلزات سنگین در خاک سطحی ارزیابی گردید.

نتایج نشان داد که میانگین غلظت کادمیوم، کروم، مس، نیکل، سرب و روی در خاک اسفراین به ترتیب 21 / 0 ، 27 / 33 ، 91 / 39 ، 25 / 32 ، 17 / 25 و 52 / 105 میلیگرم در کیلوگرم بود که نسبت به مقادیر پس زمینه طبیعی خیلی بالاتر میباشد. بیشترین و کمترین خطر سرطانزایی به ترتیب مربوط به فلز کروم و فلز سرب بود. نتایج نشان داد که خطر سرطانزایی و غیر سرطان زایی برای کودکان بیشتر از بزرگسالان بود. ارزیابی خطر بهداشتی خاک برای گروه سنی کودکان و بزرگسالان نشان داد که خاک مذکور برای این گروه های سنی خطری ندارد.

مقادیر فاکتور آلودگی  Cf  نشان داد که سطح آلودگی فلزات سنگین به ترتیب روی < کروم < کادمیوم< مس < نیکل < سرب بودند که در گروه آلودگی زیاد قرار میگیرند. این نتایج از نظر توسعه راهکارهای مدیریتی مناسب جهت کاهش منابع آلاینده در اسفراین دارای اهمیت میباشند.