اثربخشی واقعیت درمانی بر راهبردهای سازگار تنظیم شناختی هیجان زندانیان زن: یک مطالعه آزمایشی

زنان زندانی یک گروه آسیب پذیر هستند که دوران حبس اثرات منفی مختلفی روی آنان دارد. واقعیت درمانی یکی از رویکردهای مطرح درمان است که کارایی آن در حل بسیاری از مشکلات مختلف به اثبات رسیده است. هدف این مطالعه تعیین اثربخشی واقعیت درمانی بر راهبردهای سازگار تنظیم شناختی هیجان زندانیان زن بود.

پژوهش حاضر از نوع کاربردی با روش نیمه تجربی و از نوع طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه شاهد بود. جامعه پژوهش کلیه زندانیان زن شهرستان رشت در سال 1396 بود که از طریق نمونه گیری دردسترس تعداد 30 نفر به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و شاهد انتخاب شدند. هر دو گروه قبل از اجرای مداخله درمانی، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان & Kraaij Garnefski را تکمیل کردند. گروه آزمایش طی هشت جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله واقعیت درمانی قرار گرفت اما گروه شاهد مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و بوسیله آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری و با استفاده از نرم افزارSPSS-18 تجزیه و تحلیل شدند.

میانگین (انحراف معیار) مولفه های تنظیم شناختی هیجان شامل کم اهمیت جلوه دادن از(5/1) 6 در پیش آزمون به (2)9 /13 در پس آزمون (01/0P<)، ارزیابی مجدد از(6/1) 6/5 در پیش آزمون به (8/1) 8/14 در پس آزمون (01/0P<)، برنامه ریزی مجدد از (5/1) 6/5 در پیش آزمون به (9/1) 8/14 در پس آزمون (01/0>P) و تمرکز مجدد از (4/1) 6/5 در پیش آزمون به (5/1) 2/15 در پس آزمون افزایش یافت (01/0P<)، درحالی که نمرات مولفه های تنظیم شناختی هیجان گروه شاهد در پیش آزمون و پس آزمون تفاوتی نداشته است.

مطالعه نشان داد که واقعیت درمانی باعث افزایش اتخاذ راهبردهای سازگار تنظیم شناختی هیجان شامل کم اهمیت جلوه دادن، ارزیابی مجدد، برنامه ریزی مجدد و تمرکز مجدد در زنان زندانی شد.