اثر نیتروژن و تنش کم آبی بر خصوصیات ریشه و عملکرد دانه ذرت رقم (SC. 704)

به منظور تعیین اثر نیتروژن و تنش کم آبی بر خصوصیات ریشه و عملکرد دانه ذرت رقم (SC. 704)، آزمایشی طی سال زراعی 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. نیتروژن در دو سطح (100 و 200 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره) و آبیاری در شش سطح (آبیاری کامل، تنش متوسط کم آبی در مرحله 4 تا 6 برگی، تنش شدید کم آبی در مرحله 4 تا 6 برگی، تنش متوسط کم آبی در مرحله 4 تا 6 برگی و ادامه آبیاری با کم آبیاری، تنش شدید کم آبی در مرحله 4 تا 6 برگی و ادامه آبیاری با کم آبیاری، کم آبیاری بعد از مرحله 6 برگی) بر روی گیاهان اعمال شد. برای اعمال تنش متوسط 55، برای تنش شدید 45 و برای اعمال کم آبیاری 65 درصد رطوبت ظرفیت زراعی در نظر گرفته شد و آبیاری بعد از رسیدن رطوبت خاک در عمق توسعه ریشه به مقادیر ذکر شده انجام شد. نتایج نشان داد که آبیاری مجدد به همراه کود سرک نیتروژن منجر به تسریع بیشتر رشد گیاهانی شد که در شرایط تنش شدید کم آبی و کمبود نیتروژن قرار گرفته بودند. اندازه گیری ها در مرحله کاکل دهی ذرت نشان داد اثر نیتروژن و آبیاری بر شاخص کلروفیل، شاخص سطح برگ، تعداد ریشه های هوایی، عملکرد، کارایی زراعی مصرف نیتروژن و کارایی جذب نیتروژن در (P≤0.05) معنی دار شد، ضمن این که اثر نیتروژن بر تعداد و زوایای ریشه های طوقه ای، تعداد ریشه های جانبی در ریشه های طوقه ای در (P≤0.05) معنی دار بود. با وجودی که بیشترین عملکرد با مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و آبیاری کامل به مقدار 11640 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد با مصرف نیتروژن به مقدار 100 کیلوگرم در هکتار و تنش شدید کم آبی در مرحله 4 تا 6 برگی و کم آبیاری متعاقب آن به مقدار 6490 کیلوگرم در هکتار به دست آمد، کاهش عملکرد در تنش متوسط کم آبی در مرحله رویشی معادل 11 درصد بود که نشان دهنده مقاومت نسبی گیاه ذرت در این مرحله به تنش کم آبی و سازگاری در شاخساره و ریشه ها برای تعدیل اثر تنش کم آبی در شرایط این آزمایش است.