ارزیابی عملکرد مدل AquaCrop در شبیه سازی رشد گیاه ریحان تحت تنش های مختلف حاصل خیزی در شرایط کشت کنترل شده گلخانه

بخش کشاورزی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی جوامع مختلف از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کاربرد کودهای نیتروژنی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تولید و افزایش بهره وری محصولات کشاورزی به شمار می آید. مدیریت و مصرف بهینه کود صرفا بر اساس آزمایش های مزرعه ای یا گلخانه ای زمان بر و هزینه بر است. لذا مدل هایی که اثرات تنش های مختلف حاصلخیزی بر تولید محصول را شبیه سازی می کنند، ابزارهایی مفید در برنامه ریزی و بهینه سازی مصرف کود هستند. در مدل AquaCrop میزان عملکرد محصول تحت تنش کودی توسط روش نیمه کمی (Semi-quantitative) شبیه سازی می شود. هدف از این تحقیق، شبیه سازی پاسخ گیاه به تیمارهای مختلف کوددهی و ارزیابی روش نیمه کمی در مدل AquaCrop است. بدین منظور، گیاه ریحان در داخل گلخانه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران طی دو دوره کشت شد. بررسی اثر تنش حاصلخیزی در پنج سطح کاربرد کود نیتروژنی (کود اوره) و سه تکرار انجام شد. ابتدا روش نیمه کمی مورد واسنجی قرار گرفت. نتایج واسنجی نشان داد، ضریب بهره وری آب نرمال شده در اثر تنش حاصلخیزی به میزان 41 درصد کاهش یافت. سپس مدل AquaCrop در تخمین متغیرهای زیست توده و پوشش گیاهی با استفاده از شاخص های آماری صحت سنجی شد. دامنه تغییرات به دست آمده برای شاخص های R2، MBE و RRMSE برای متغیر زیست توده گیاه به ترتیب برابر با 98/0-95/0، 56/21-72/1 گرم بر مترمربع، 07/19 -42/17 درصد و برای پوشش گیاهی به ترتیب برابر با 78/0-66/0، 86/12-44/6 درصد و 83/21-66/19 درصد بود. با توجه به نتایج، از مدل AquaCrop و روش نیمه کمی می توان به عنوان یک ابزار مناسب جهت شبیه سازی رشد گیاه در شرایط تنش حاصلخیزی استفاده نمود.