مقایسه سه مفهوم پرکاربرد در تبیین فراهمی آب خاک برای گیاه (CPAW، EI و Mho) و قابلیت سنجی آن ها به عنوان شاخص مدیریت خاک

پیچیدگی مفهوم فراهمی آب خاک موجب ظهور روش های متنوعی برای برآورد آن شده است. از این بین روش مرسوم آب قابل استفاده برای گیاه (CPAW=FC-PWP) به دلیل سهولت در اندازه گیری، رایج تراست. اما از نظر تیوری روش های انرژی جمعی (EI) و پتانسیل کرشهف (Mh0) به دلیل دخالت ویژگی های خاک و توان گیاه برای جذب آب، نیز مورد توجه اند. در این پژوهش فراهمی آب با استفاده از مفاهیم CPAW، E I و Mh0 در دامنه ی گسترده ای از 72 نمونه ی خاک با ویژگی های فیزیکی متنوع تعیین و نتایج مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین دامنه های مختلف رطوبتی برای تعیین فراهمی آب مورد آزمون قرار گرفت و ضریب جدید رطوبت ظرفیت مزرعه به عنوان حد بالای مفهوم فراهمی آب محاسبه گردید. با وجود همبستگی ضعیف بین EI و Mh0، روند تغییرات آن ها در خاک های مختلف تا حدودی نزدیک بود که بیانگر تشابه آن ها در برآورد آب قابل جذب توسط گیاهان است. در مقابل، عدم وجود یک رابطه مشخص بین EI و Mh0 با CPAW موید عدم همبستگی آن ها در تبیین فراهمی آب مورد نیاز گیاه بود. سهولت به کارگیری CPAW موجب می شود استفاده از آن برای بررسی تفاوت خاک ها از نظر ویژگی های هیدرولیکی همچنان ارجحیت داشته باشد. از طرفی استفاده از نتایج حاصل از EI و Mh0 برای تبیین فراهمی آب مفید خواهد بود اما همچنان از نظر تعیین حدود آستانه نیاز به اصلاح دارد.