ارزیابی توان زیست محیطی پناهگاه حیات وحش لوندویل
نویسنده:
چکیده:
پناهگاه های حیات وحش بنا به موقعیت خود در طبقه بندی آی، یو، سی، ان (طبقه IV) اهداف صرفا حفاظتی نداشته و به درجاتی منابع بیوفیزیکی آنها مورد استفاده قرار می گیرند. این استفاده ها در اهداف مدیریت آنها منظور شده و از نظر قانونی نیز مجاز شمرده می شوند. به همین دلیل پناهگاه های حیات وحش برای حفظ موجودیت و ارزشهای خود بیش از سایر مناطق آی، یو، سی، ان (VI-I) نیاز به طرح ریزی زیست محیطی دارند. در غیر این صورت کاربری های ممکن از این مناطق می تواند در تعارض با ارزشهای آنها قرار گرفته و در نهایت اهداف حفاظت آنها را عقیم نماید.
پناهگاه حیات وحش لوندویل با وسعتی کمتر از 1000 هکتار در شمال غربی کشور در حاشیه دریا و 5 کیلومتری شهر آستارا قرار گرفته است. این منطقه با وجود وسعت قلیل خود یکی از مهمترین زیستگاه های پرندگان آبزی- خشکی زی بشمار می رود. منابع فیزیکی این منطقه (شن و ماسه و صدف) از دیرباز در فعالیتهای ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. به علاوه این منطقه به عنوان تفرجگاه مردم آستارا نیز به شمار می رود. این فعالیتها هر یک به نحوی می توانند ارزشهای زیستگاهی منطقه را به ویژه برای گونه های حمایت شده آن کاهش دهند. برای جلوگیری از بروز این تعارضات منطقه طی فرایند ارزیابی توان زیست محیطی، زون بندی گردید. برای زون بندی پناهگاه حیات وحش لوندویل ابتدا منابع زیستی -فیزیکی و اقتصادی - اجتماعی آن شناسایی گردیده و نقشه آنها با مقیاس 1:10000 تهیه گردید، تلفیق این لایه های اطلاعاتی با یکدیگر 100 واحد زیست محیطی در منطقه را موجب گردید. با مقایسه این واحدها با مدلهای اکولوژیکی پارکداری موجود و ارزیابی آنها، منطقه به زونهای مختلفی تفکیک شده و کاربری هر یک مشخص گردید. در انتها نقشه زون بندی پناهگاه به عنوان واحد برنامه ریزی آن تهیه شد. نتیجه ارزیابی نشان می دهد که زون اندوختگاه بازداشته (زون 1) به دلیل دست خوردگی منطقه، وسعت محدودی (2.68 درصد منطقه) را در بر می گیرد. برای حفظ آخرین بازمانده اجتماعات گیاهی، زیستگاه های فوق و فلور ارزشمند منطقه اعم از حمایت شده، بومی یا انحصاری و ایجاد فرصت کافی برای احیا اکولوژیک زون (2) وسعت قابل توجهی (57.63 درصد) را بخود اختصاص می دهد. زون (3) یا تفرج گسترده به عنوان پشتوانه ای برای زونهای تحت حفاظت و جلوگیری از تاثیر فعالیتهای تفرج متمرکز از وسعت قابل قبولی (35.93 درصد) برخوردار است. تفرج متمرکز(زون 4) در زون محدودی از گستره درختزارهای باز تا متراکم (0.55 درصد منطقه) عملی است و اما وسعت آن به دلیل ویژگی های خاص منطقه قابل مقایسه نیست. گستره محدودی (1.63 درصد) از منطقه که بطور غیر مستقیم در تضمین پایداری زونهای تحت حفاظت نقش اساسی دارد. به علت تخریب به عنوان زون اصلاح و بهبود (بازسازی، 5) در نظر گرفته شده است. پناهگاه حیات وحش لوندویل فاقد زونهای 6 و 7 بوده اما نوار باریکی از آن (1.58 درصد منطقه) د رحاشیه غربی منطقه که از درختزارهای متراکم تشکیل شده به خاطر نقش حایل خود از یکسو و اهمیت آن برای گونه های شاخه نشین به عنوان زون سپر (زون 8) انتخاب گردیده است. تفکیک منطقه به زون هایی با وظایف و کارکردهای متفاوت از آن جهت ضروری است که این منطقه از معدود پناهگاه های شبکه مناطق حفاظت شده کشور است که در وسعتی بسیار کم مجموعه ای از ارزشهای غیر قابل جانشین را در خود فراهم آورده است.
پناهگاه حیات وحش لوندویل با وسعتی کمتر از 1000 هکتار در شمال غربی کشور در حاشیه دریا و 5 کیلومتری شهر آستارا قرار گرفته است. این منطقه با وجود وسعت قلیل خود یکی از مهمترین زیستگاه های پرندگان آبزی- خشکی زی بشمار می رود. منابع فیزیکی این منطقه (شن و ماسه و صدف) از دیرباز در فعالیتهای ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. به علاوه این منطقه به عنوان تفرجگاه مردم آستارا نیز به شمار می رود. این فعالیتها هر یک به نحوی می توانند ارزشهای زیستگاهی منطقه را به ویژه برای گونه های حمایت شده آن کاهش دهند. برای جلوگیری از بروز این تعارضات منطقه طی فرایند ارزیابی توان زیست محیطی، زون بندی گردید. برای زون بندی پناهگاه حیات وحش لوندویل ابتدا منابع زیستی -فیزیکی و اقتصادی - اجتماعی آن شناسایی گردیده و نقشه آنها با مقیاس 1:10000 تهیه گردید، تلفیق این لایه های اطلاعاتی با یکدیگر 100 واحد زیست محیطی در منطقه را موجب گردید. با مقایسه این واحدها با مدلهای اکولوژیکی پارکداری موجود و ارزیابی آنها، منطقه به زونهای مختلفی تفکیک شده و کاربری هر یک مشخص گردید. در انتها نقشه زون بندی پناهگاه به عنوان واحد برنامه ریزی آن تهیه شد. نتیجه ارزیابی نشان می دهد که زون اندوختگاه بازداشته (زون 1) به دلیل دست خوردگی منطقه، وسعت محدودی (2.68 درصد منطقه) را در بر می گیرد. برای حفظ آخرین بازمانده اجتماعات گیاهی، زیستگاه های فوق و فلور ارزشمند منطقه اعم از حمایت شده، بومی یا انحصاری و ایجاد فرصت کافی برای احیا اکولوژیک زون (2) وسعت قابل توجهی (57.63 درصد) را بخود اختصاص می دهد. زون (3) یا تفرج گسترده به عنوان پشتوانه ای برای زونهای تحت حفاظت و جلوگیری از تاثیر فعالیتهای تفرج متمرکز از وسعت قابل قبولی (35.93 درصد) برخوردار است. تفرج متمرکز(زون 4) در زون محدودی از گستره درختزارهای باز تا متراکم (0.55 درصد منطقه) عملی است و اما وسعت آن به دلیل ویژگی های خاص منطقه قابل مقایسه نیست. گستره محدودی (1.63 درصد) از منطقه که بطور غیر مستقیم در تضمین پایداری زونهای تحت حفاظت نقش اساسی دارد. به علت تخریب به عنوان زون اصلاح و بهبود (بازسازی، 5) در نظر گرفته شده است. پناهگاه حیات وحش لوندویل فاقد زونهای 6 و 7 بوده اما نوار باریکی از آن (1.58 درصد منطقه) د رحاشیه غربی منطقه که از درختزارهای متراکم تشکیل شده به خاطر نقش حایل خود از یکسو و اهمیت آن برای گونه های شاخه نشین به عنوان زون سپر (زون 8) انتخاب گردیده است. تفکیک منطقه به زون هایی با وظایف و کارکردهای متفاوت از آن جهت ضروری است که این منطقه از معدود پناهگاه های شبکه مناطق حفاظت شده کشور است که در وسعتی بسیار کم مجموعه ای از ارزشهای غیر قابل جانشین را در خود فراهم آورده است.
زبان:
فارسی
صفحات:
23 تا 33
لینک کوتاه:
https://www.magiran.com/p21494