تحلیل فرم-ریخت‌شناسانه هسته تاریخی شهر خرم‌آباد با بهره‌گیری از تکنیک‌های Agraph و Spacemate

رشد شتابان شهری سبب ایجاد ساختار شکلی ناهمگون در محله‌ها شده است. برقراری تعادل کالبدی- فضایی تاثیر بسزایی در سیمای بصری شهر دارد و نیازمند درک کاملی از زمینه بافت و مداخله براساس آن است. محله درب باباطاهر واقع در هسته تاریخی‌خرم‌آباد، با وجود همجواری با جاذبه‌های میراثی متعدد برای گردشگران، به دلیل عدم توجه به ملاحظات فرم-ریخت‌شناسانه، با معضلات بافت تاریخی چون ریزدانگی، فشردگی، خوانایی‌کم و نفوذپذیری نامناسب روبه‌روست. مطالعات فرم-ریخت‌شناسانه کمک شایانی به برون‌رفت از این معضلات می‌کند و افق روشن‌تری از شهر را در اعتلای طرح‌های شهری برای طراحان و برنامه‌ریزان شهری به تصویر می‌کشد. این پژوهش با هدف تحلیلی همه‌جانبه از فرم-ریخت شهری، در پی دستیابی به مدلی مفهومی برگرفته از نظریات اندیشمندان در حوزه «فرم شهری» و «ریخت‌شناسی شهری» است تا بر اساس آن به سنجش جامعی از وضعیت دست یابد. برای این مدل تحلیلی فرم-ریخت‌شناسانه، دو بعد و هفت مولفه پیشنهاد شده و شاخص‌های ده‌گانه از تناظر مولفه‌ها بازشناسی شده است. روش تحقیق برحسب هدف کاربردی و از نوع آمیخته (کمی و کیفی) است. روش کیفی بر تکنیک تحلیل محتوا و روش کمی بر تکنیک‌های Agraph و Spacemate استوار است. پس از معرفی تکنیک‌های تحلیلی و سنجش شاخص‌ها در محله درب باباطاهر، چهار منطقه مورفولوژیک بازشناسی شد و الزامات طراحانه همچون حفظ گونه‌های تاریخی، نوسازی ابنیه، رعایت ضوابط تراکمی، تعریض توام با احترام به تاب بافت، بهسازی و تزریق کاربری عمومی و تسهیلات گردشگری و محلی به‌عنوان محرک توسعه به تفکیک هر زون ارایه گردید.