تاثیر مصرف انرژی، توسعه مالی بر رشد اقتصادی ایران؛ مبتنی بر رهیافت غیرخطی و نامتقارن

بررسی روابط علی، تقارن و عدم تقارن منجر به شناخت صحیح سیاست گذار، جهت سیاست گذاری و برنامه ریزی می شود. مطالعات زیادی در خصوص ارتباط بین متغیر ها در سطح بین الملل و ایران انجام شده که عمدتا حول روابط خطی متمرکز شده اند. از آنجا که در ایران ارتباط غیر خطی و نامتقارن بین متغیر مصرف انرژی و توسعه مالی بر رشد اقتصادی تواما باهم انجام نگرفته است. هدف اصلی این پژوهش بررسی روابط غیرخطی و نامتقارن بین متغیر مصرف انرژی و توسعه مالی بر رشد اقتصادی ایران طی دوره 1395-1339 با استفاده از مدل خودرگرسیونی با توزیع با وقفه و علیت حاتمی - جی است. نتایج حاکی از آن است که کاهش در مصرف انرژی در ایران و در بلندمدت؛ رشد اقتصادی را افزایش می دهد در حالی که در کوتاه مدت اثر منفی بر رشد دارد و یک علیت یک طرفه از سمت شوک منفی انرژی به رشد اقتصادی وجود دارد. از طرفی اثر توسعه مالی بر رشد اقتصادی اثری منفی بوده است و فقط در کوتاه مدت با کاهش در میزان شاخص های مالی می توان به اثر مثبتی در رشد اقتصادی دست یافت و یک علیت یک طرفه از سمت شوک مثبت توسعه مالی به رشد اقتصادی وجود دارد. همچنین شوک های مثبت و منفی سرمایه در بلندمدت و در کوتاه مدت اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی دارد و افزایش نیروی کار باعث افزایش تولید وکاهش نیروی کار منجر به کاهش تولید (در کوتاه مدت و بلندمدت) می شود.