بررسی تغییرات کاربری اراضی بر اساس تجزیه و تحلیل متریک های سیمای سرزمین با استفاده از سنجش از دور و GIS در شهرستان میاندوآب

فعالیت های بشر اغلب تاثیرات ناسازگاری بر سیماهای سرزمین و اکوسیستم ها می گذارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات کاربری اراضی بر اساس تجزیه و تحلیل متریک های سیمای سرزمین با استفاده از سنجش از دور و GIS در شهرستان میاندوآب انجام شد. به همین منظور ابتدا تصاویر اسپات و سنتینل با قدرت تفکیک 10 متر مربوط به سال های 2005 و 2017 تهیه گردید و پس از انجام پیش پردازش و تصحیحات رادیومتریک در محیط نرم افزار ENVI 5.1 با استفاده از الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی اقدام به طبقه بندی تصاویر گردید. لازم به ذکر است با استفاده از این الگوریتم 7 کلاس (پهنه های آبی، شوره زار، مراتع، اراضی باغی، کشاورزی، بایر و انسان ساخت) استخراج شدند؛ و در نهایت پس از صحت سنجی نتایج به دست آمده تغییرات به وجود آمده محاسبه گشته و با استفاده از نرم افزار FRAGSTAT، متریک های سیمای سرزمین در جهت کمی سازی تغییرات ساختاری محاسبه شد. تحلیل نتایج نشان داد که در بازه 12 سال اراضی انسان ساخت (km2 37/28) و باغات (km2 61/143) به همراه شوره زارها (km2 53/2) در منطقه مورد مطالعه افزایش داشته و سایر کاربری ها کاهش را دارند و متریک CA نیز همین تغییرات را نشان می دهد. بررسی متریک تعداد لکه نیز نشان داد که کاربری های موجود در شهرستان در حالت ناپایدار می باشند بطوریکه اراضی باغی از 1611 لکه در سال 2005 به 4912 لکه در سال 2017 افزایش داشته است سایر کاربری ها نیز افزایش مشابهی داشته اند. با مقایسه و بررسی یافته ها و متریک های بدست آمده می توان گفت که وضعیت ساختار سیمای سرزمین شهرستان میاندوآب در شرایط فعلی، به دلیل تخریب و استفاده نادرست از منابع به صورت اختلالی بوده و بیانگر روند توسعه تخریب در این منطقه می باشد. یافته های این تحقیق بر لزوم توجه بیشتر به بهره برداری پایدار از سرزمین و جلوگیری از تخریب آن در این شهرستان تاکید دارد.