ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر روان آب آبخیز کن در دوره آینده

تغییر اقلیم یکی از مهم ترین چالش هایی است که بر  زیست بوم های  طبیعی و جنبه های مختلف زندگی انسان تاثیر دارد. تاثیر گرم شدن جهان بر آب شناسی و چرخه ی آب در طبیعت بسیار جدی است و شناخت کمی این اثرها آمادگی بیش تری برای مقابله با تبعات آن ایجاد می کند. در این پژوهش براساس روش کار ریز مقیاس گردانی SDSM  بارش و دما در دوره ی 2006-2100 با مدل بزرگ مقیاس 2CanESM پیش بینی و اثرهای تغییر اقلیم بر شرایط آب شناسی آبخیز کن با مدل سوات و ANN بررسی شد. برای واسنجی و بررسی بی قطعیتی سوات نرم افزار سوات کاپ به کاربرده شد و براساس الگوریتم 2 SUFI در سوات کاپ مقدار سنجه ی موثر و بهینه شناسایی کرده شد. نتیجه ی بررسی کارآیی هر چهار مدل SDSM و 2CanESM در شبیه سازی های اقلیمی و SWAT و ANN در شبیه سازی آب شناسی را تایید کرد و نشان داد که در شرایط اقلیمی آینده برای دوره ی زمانی 2006-2100 افزایش بارندگی و دما محتمل است، به طوری که دما 0/8 تا 5/6 درجه ی سانتی گراد و بارش 4 تا 55% افزایش می یابد. کارکرد ANN با توجه به نوع ساختار بهتر از سوات است، و نتیجه ی بررسی روان آب نشان می دهد که در دوره ی آینده (2006-2040) در مدل 2 تا 4 درصد ANN  کاهش در حالت 5/2RCP و 5/8RCP، و 25% افزایش در حالت 5/4RCP و در سوات به ترتیب در حالت 5/2RCP، 5/4RCP و 5/8RCP افزایش 42، 43 و 49% مشاهده شد. بیش ترین تغییر در بهار دیده شد. براساس داده های بیشینه ی سیلاب های لحظه یی تیر 1394 و فروردین 1398 به اندازه ی 90 تا 140 مترمکعب بر ثانیه باعث زیان جانی و مالی فراوان می شود، همه ی 250 سازه ی آبخیزداری از رسوب پر می شود، و اثربخشی سازه ها در مهار سیلاب در 20 سال گذشته بی تاثیر می شود. بنابراین 49% افزایش در روان آب تا اندازه ی 200 مترمکعب بر ثانیه علاوه بر افزایش دادن شدت گل آلودگی رود کن، همه ی روستاهای امام زاده داود، رندان، کیگا، سنگان، سولقان و کشار را در زیر رسوب دفن و زیان های جانی و مالی بسیار شدیدی به بار می آورد.