بازنگری تاریخ سیدون علی نقیای ابرقو

بقعه سیدون علی نقیا گنبدی مرتفع در شهر ابرقو است که هیچ کتیبه تاریخ دار یا حاوی نام بانی در آن به چشم نمی خورد. بنا در منابع پیشین، به اختصار بررسی شده و بر مبنای تاریخ گذاری دونالد ویلبر به قرن هشتم هجری نسبت داده شده است. البته در پرونده ثبت ملی این بنا به قرون ششم تا هشتم منتسب شده است. متن حاضر بر مبنای بررسی های کالبدی، تطبیقی به تاریخ گذاری بنا پرداخته و این پرسش را دنبال می کند که آیا بنا در یک دوره تاریخی شکل گرفته یا نه؟ و تاریخ شکل گیری بنا چه دوره ای است؟ پرسش دیگر در مورد کاربری اولیه بنا است. مشابهت کاشی های ازاره بنا و شیوه ترسیم خط کوفی کتیبه و گوشه سازی بنا مشابهت با بناهای قرن هشتمی دیگری در منطقه یزد و اصفهان را نشان می دهد. هم چنین مضمون یکی از کتیبه های بنا به طور خاص به کاربری تدفینی بنا اشاره می کند. بنا از حیث کالبد و تزیینات به مقبره تخریب شده حسن بن کیخسرو شباهت بسیار دارد. بررسی کالبدی سیدون علی نقیا شواهد خاصی از دو دوره ساختمانی را نشان نمی دهد و بنا احتمالا در یک دوره تاریخی واحد شکل گرفته است. کتیبه های بنا در این متن برای بار اول خوانده شده و پیش بینی می شود که شواهد بیش تری در طی مرمت های آینده اثر به دست خواهد آمد.