ارزیابی توانایی عصاره گیرهای شیمیایی در استخراج پتاسیم قابل جذب در برخی از خاک های مناطق توتون کاری شمال غرب ایران

پتاسیم نقش مهمی در افزایش عملکرد و ویژگی های کیفی توتون از جمله به سوزی برگ آن دارد. به منظور ارزیابی تعدادی از عصاره گیرهای معمول در استخراج پتاسیم قابل جذب گیاه توتون در خاک های شمال غرب ایران، آزمایش گلخانه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 26 نمونه خاک منطقه توتون کاری شمال غرب ایران با سه تکرار انجام گرفت. در پژوهش حاضر، 14 عصاره گیر مورد ارزیابی شامل استات آمونیم یک مولار، استات سدیم  یک مولار، کلرید سدیم یک مولار، مهلیچ یک و سه، کلرید باریم 1/0 مولار، کلرید کلسیم 01/0 مولار، اسید نیتریک 1/0 مولار، اسید نیتریک 01/0 مولار، تترا فنیل بوران سدیم با زمان پنج دقیقه و چهار ساعت، بی کربنات آمونیوم-دی تی پی ای و آب مقطر برای استخراج پتاسیم قابل جذب خاک بود. رابطه پتاسیم عصاره گیری شده بین عصاره گیرها مثبت و در سطح یک درصد معنی دار بود. طبق نتایج، بیش ترین ضرایب همبستگی عملکرد وزن خشک برگ با عصاره گیر استات آمونیوم یک مولار و اسیدنیتریک 1/0 مولار و تترافنیل بوران سدیم زمان چهار ساعت به ترتیب با مقدار 88/0، 87/0 و 85/0 به دست آمد و در خاک های با نسبت پتاسیم (استخراج با استات آمونیوم یک مولار) به درصد رس کم تر از نه، ضرایب همبستگی بین صفات کمی توتون و انواع عصاره گیرها به ویژه عصاره گیرهای مبتنی بر استخراج پتاسیم تبادلی کاهش یافت. با توجه به بالا بودن ضرایب همبستگی عصاره گیرهای استات آمونیوم یک مولار و اسیدنیتریک 1/0 مولار با عملکرد برگ (به ترتیب با ضریب همبستگی 88/0 و 87/0)، غلظت پتاسیم برگ (به ترتیب با ضریب همبستگی 94/0 و 93/0) و مقدار جذب پتاسیم در برگ (به ترتیب با ضریب همبستگی 96/0 و 94/0) و هم چنین سادگی و اقتصادی بودن آن ها، این دو عصاره گیر به عنوان مناسب ترین عصاره گیرها تشخیص داده شدند.