اثر متقابل چرای حیوانات و رهاسازی اراضی کشاورزی بر پارامترهای نفوذ و خصوصیات بیولوژیک خاک در مراتع نیمه استپی

این تحقیق با هدف بررسی احیاء اراضی کشاورزی بعد از دوره های مختلف رهاسازی در دو مدیریت چرایی آزاد و مدیریت شده به دنبال بررسی این موضوع است که آیا اولا رهاسازی اراضی باعث بازگشت آنها به شرایط اولیه مرتع شده است و ثانیا نحوه مدیریت چرای حیوانات بر روند احیای این اراضی بعد از رهاسازی تاثیر داشته است؟ به این منظور در منطقه حفاظت شده تنگ صیاد یکی از مراتع نیمه استپی استان چهارمحال و بختیاری، زمین های با سابقه رهاسازی متفاوت شامل کمتر از 5 سال، بین 5 تا 15 سال، بین 15 تا 30 سال، بالاتر از 30 سال رهاسازی به همراه یک مرتع شاهد در دو مدیریت چرایی شامل چرای سبک و چرای آزاد انتخاب شد و متغیرهای نفوذ آب به خاک شامل هدایت هیدرولیکی، ضریب جذب خاک و عکس طول درشت مویینگی به همراه یکسری متغیرهای مهم بیولوژیکی مانند نرخ معدنی شدن کربن، بیوماس میکروبی و تنفس پایه اندازه گیری شده و در مدیریت های چرایی مختلف در اراضی با سابقه رهاسازی مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در مناطق با مدیریت چرای حیوانات (مناطق حفاظت شده) بین تیمارهای رهاسازی کمتر از 5، 6 تا 15 و 15 تا 30 سالگی تفاوت معنی داری در ضریب هدایت هیدرولیکی (kfs) و ضریب جذب رطوبت خاک وجود نداشت ولی با افزایش سن رهاسازی به بالاتر از 30 سال اختلافات معنی دار ظاهر شده است. همچنین با افزایش سن رهاسازی میزان تنفس پایه کاهش یافت و تنها سطوح با رهاسازی های بالاتر از 30 سال و مرتع حفاظت شده، مشاهده تنفس پایه شبیه به مرتع گردید. نرخ معدنی شدن کربن با افزایش سابقه رهاسازی در مناطق حفاظت شده در مقایسه با مناطقی که چرای آزاد برروی آنها انجام می گیرد با سرعت بیشتری به تیمار مرتع نزدیک شده بود. نتایج موید این موضوع است سیر توالی زمین های رهاشده که چرای سنگین بر روی آنها انجام می شود با سرعت کمتری به سمت کلیماکس می رود ولی در مدیریت های با چرای سبک پس از 30 سال خاک احیا و شبیه به مراتع همجوار شده است.