تحلیل سطح پایداری نظام دامداری سنتی وابسته به مراتع روستایی در دامنه های جنوبی سهند (مطالعه موردی: شهرستان مراغه، روستای چلان سفلی)

اساس دامداری در جامعه روستایی و عشایری، به شیوه سنتی و بهره برداری از مراتع، بناشده است. علیرغم سهم بسزای نظام دامداری سنتی وابسته به مراتع روستایی در تولید بخش اعظمی از شیر و گوشت کشور؛ این دامداری ها، از شرایط ناپایداری برای ادامه حیات، برخوردارند. لذا پژوهش حاضر، با هدف تحلیل سطح پایداری نظام های دامداری سنتی وابسته به مراتع روستایی، در چلان سفلی به عنوان مراتع روستایی معرف دامنه جنوبی سهند، انجام شد. پژوهش حاضر از جمله پژوهش های کمی و ازلحاظ هدف، کاربردی است که با استفاده از پرسشنامه ساختارمند، مصاحبه و مشاهدات مشارکتی، انجام شد. در نهایت، نتایج با استفاده از مدل بارومتر پایداری، از نظر سطوح پنج گانه پایداری، تحلیل شدند. نتایج نشان داد که دامداری های مذکور، به لحاظ پایداری در ابعاد اجتماعی و اقتصادی، با میانگین امتیاز 51/0 و 47/0، در وضعیت پایداری متوسط، قرار دارند و به لحاظ پایداری فنی محیطی، با میانگین امتیاز 39/0، دارای وضعیت ناپایداری بالقوه، می باشند. در مجموع، دامداری های روستایی موردپژوهش، از نظر پایداری کل، در وضعیت ناپایداری بالقوه، قرار دارند. پایین بودن میزان بهره وری اقتصادی، مساحت اندک مراتع روستایی درنتیجه تغییر کاربری به اراضی کشاورزی، دیم کاری و عدم توجه کامل به بهداشت و مدیریت بیماری های دام، باعث کاهش سطح پایداری، شده است؛ بنابراین، برای افزایش سطح پایداری دامداری های سنتی وابسته به مراتع روستایی، افزایش دانش و آگاهی دامداران در جهت افزایش بهره وری و تغییر نظام دامداری سنتی به نظام دامپروری و دامداری نیمه صنعتی، از ملزومات اساسی برای تحقق این امر، به شمار می آید.