عوامل پیشگویی کننده رفتار بازیافت ساکنین شهر بوشهر: کاربردی از نظریه رفتار برنامه ریزی شده

بازیافت از مهم ترین اقدامات جهت مدیریت مواد جامد زاید شهری می باشد. به منظور طراحی برنامه آموزشی ضروریست تا عوامل تاثیرگذار بر رفتار شناسایی شود. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل پیشگویی کننده رفتار بازیافت در ساکنین شهر بوشهر بر اساس نظریه بسط یافته رفتار برنامه ریزی شده می باشد.

در این مطالعه مقطعی تعداد 582 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس مورد بررسی قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه مشتمل بر سوالات جمعیت شناختی، سوالات مربوط به سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده و رفتار بازیافت استفاده گردید. پس از جمع آوری داده ها، تجزیه وتحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS ویرایش 20 انجام شد.

در این مطالعه، 221 نفر از 582 شرکت کننده (38 درصد) رفتار بازیافت را انجام می دادند. بین آگاهی از برنامه جمع آوری و بازیافت زباله (001/0>P)، دریافت بسته های تشویقی جهت تفکیک زباله (003/0=P) و مراجعه خودروهای جمع آوری زباله های بازیافتی (001/0=P) با انجام رفتار بازیافت ارتباط معنادار دیده شد. سابقه رفتار گذشته (229/0=OR، 001/0>P) و هنجارهای توصیفی (187/1=OR، 003/0=P) پیشگویی کننده رفتار بازیافت بودند.

 نتایج مطالعه حاضر بیانگر این موضوع است که مراجعه منظم خودروهای جمع آوری زباله، ارایه تسهیلات محیطی از جمله ارایه بسته های تشویقی و اطلاع یافتن شهروندان در مورد زمان مراجعه خودروهای جمع آوری کننده زباله تفکیکی می تواند منجر به انجام رفتار گردد. به علاوه، دوستان، بستگان و خانواده از طریق ایجاد هنجار، نقش الگو برای سایر اعضا را داشته و در ارتقاء رفتار تاثیرگذار می باشند. همچنین ایجاد تجربه مثبت متعاقب رفتار، در تداوم رفتار ضروریست.