اکتشاف آب زیرزمینی کارستی با استفاده از توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی و سنجش از دور، شمال شرق خوزستان

با توجه به رشد سریع جمعیت و تغییرات اقلیمی انتظار می رود در آینده نزدیک منابع آب زیرزمینی به طور فزاینده ای جهت تامین آب شرب مورد استفاده قرار گیرند. روش های مقرون به صرفه و کارآمد برای اکتشاف آب های زیرزمینی به ویژه در مناطق آهکی می توانند به عنوان ابزاری مناسب جهت شناخت پتانسیل هیدروژیولوژی کارستی به کار گرفته شوند. این مقاله روش اکتشافی مبتنی بر سنجش از دور و GIS را به منظور شناسایی نواحی با پتانسیل بالا آب زیرزمینی و توموگرافی ژیوالکتریک را به منظور تعیین محل دقیق حفاری چاه های آب ارایه می دهد. در این مطالعه یک مدل هیدرو-تکتونیکی شامل لایه های موثر بر هیدروژیولوژی کارست، برای تشخیص مناطق با پتانسیل آب زیرزمینی زیاد در کارست ایذه، شمال شرق خوزستان، به کار گرفته شد. سنجش از دور همراه با GIS برای تلفیق لایه های فاصله از منطقه تخلیه، اختلاف تراز ارتفاعی، چگالی شکستگی ها، شیب، و چگالی تقاطع شکستگی ها به کار گرفته شد. وزن پارامترهای مدل براساس اهمیت آنها بر هیدروژیولوژی کارست بین 1 تا 5 تعیین شد. به منظور تعیین محل دقیق نقاط مناسب حفاری در مناطق با پتانسیل زیاد، عملیات داده برداری ژیوالکتریک در دو پروفیل با آرایه دوقطبی-دوقطبی انجام، و سپس توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی دوبعدی در مناطق انجام شد. براساس نتایج توموگرافی ژیوالکتریک در آهک آسماری ایذه، مقاومت ویژه الکتریکی زیاد (بین 200 تا 1000 اهم متر) بیانگر آهک خشک می باشد که در هنگام وجود آب در آنها مقاومت ویژه الکتریکی (تا حدود 50-150 اهم متر) کاهش می یابد. حفرات خشک با بی هنجاری مقاومت ویژه الکتریکی در پروفیل جاموشی با مقاومت ویژه الکتریکی حدود 400 اهم متر و در سایت غرب ایذه با مقاومت ویژه الکتریکی بسیارزیاد (1500 تا بیش از 2000 اهم متر) در زمینه آهکی قابل تشخیص است. لایه های مارنی و آهک مارنی با نفوذپذیری کم، می توانند با مقاومت ویژه الکتریکی بسیارکم (کمتر از 20 اهم متر) از لایه های آهک آب دار (حدود 100 تا 200 اهم متر) تشخیص داده شوند. حفاری یک حلقه چاه آهکی با آبدهی زیاد (61 لیتر در ثانیه) و افت کم (48/0 متر) در پاییز 1398 در کارست غرب ایذه نمایانگر کارآیی تلفیق روش های اکتشافی به کار گرفته شده می باشد.