نقد رمان «موسم الهجره إلی الشمال» براساس مولفه های رمان مدرن

مدرنیسم را در ساده ترین تعریف، می توان دگرگونی در همه عرصه های زندگی فکری و اجتماعی انسان معاصر دانست. در دوران معاصر، رشد پرشتاب اقتصادی و صنعتی، هنجارها و ارزش های سنتی را در جوامع انسانی تغییر داده است. از آن جا که ادبیات، آینه تمام نمای اجتماع است، طبیعتا از تحولات اجتماعی اثر می پذیرد. هم زمان با پیدایش هنر و ادبیات مدرن در سایر کشورها، رمان های عربی نیز تحت تاثیر این تحولات قرار گرفتند؛ اما بحث و گفتگوی نقادانه و اصولی در این زمینه اندک است. با پیدایش ادبیات مدرن، معیارهای حاکم بر آثار ادبی دست خوش تغییر شده است. یکی از گونه های ادبی که تاثیرات شدیدی از جریان مدرنیسم پذیرفته، رمان است. رمان موسم الهجره إلی الشمال،اثر طیب صالح، داستان پرداز سودانی است که در آن نویسنده سعی کرده است با تاثیرپذیری از مولفه های مدرنیسم، اثری پسااستعماری بیافریند. در پژوهش حاضر، با تکیه بر روش تحلیلی- توصیفی، مولفه های مدرنیسم؛ مانند شعرگونگی، زمان پریشی، تنوع زاویه دید، درآمیختگی واقعیت با خیال و... در این اثر، بررسی و تحلیل شده است. یافته ها بیانگر آنند که مولفه های شعرگونگی و زمان پریشی، از برجسته ترین شاخصه های مدرنیسم در این رمانند و نمود بیشتری نسبت به دیگر مولفه ها دارند. البته این امر، ناشی از درون مایه و بافت خاص موضوع رمان است.