شایستگی پرستاران در ایران: یک مطالعه مروری یکپارچه

داشتن شایستگی توانایی اصلی برای انجام دادن مسئولیت های پرستاری است و تاثیر مستقیمی بر سلامت و ایمنی بیماران دارد. در همین راستا ارزیابی، حفظ و توسعه شایستگی پرستاران به یکی از وظایف اصلی و مهم مدیران حرفه تبدیل شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی مطالعات مربوط به شایستگی پرستاران در ایران به صورت مرور یکپارچه و واکاوی چالش های مربوطه می باشد.

پژوهش حاضر از نوع مروری یکپارچه بود که در پنج مرحله شامل شناسایی و تعیین هدف، جستجوی منابع، ارزشیابی داده ها، تجزیه و تحلیل داده ها و ارایه نتایج که توسط Knafl & Whittemore پیشنهاد شده است انجام شد. جستجو با استفاده از کلیدواژه های شایستگی، صلاحیت، ارزیابی/ ارزشیابی/ بررسی شایستگی و ارتقای شایستگی در پایگاه های اطلاعاتی SID، Iran DOC، Scopus، CINAHL، PubMed، Google Scholar و Science Direct انجام شد. نتیجه جستجوی جامع اولیه شامل 488 مقاله بود. پس از اعمال معیارهای ورود به مطالعه و ارزیابی مقالات با استفاده از ابزار انتقادی Bowling درنهایت 19 مقاله وارد پژوهش شد.

پس از ارزیابی جامع مقالات نتایج تحت عنوان: الف) فاکتورهای مربوط به پژوهش شامل سنجش مفهوم شایستگی، روش های ارزیابی، ابزار پژوهش، نوع پژوهش، نوع نمونه گیری، بخش های تحت مطالعه و مکان تحت مطالعه، ب) فاکتورهای مربوط به جمعیت موردمطالعه شامل ویژگی های پایه شرکت کنندگان، پ) نوع مداخله انجام شده برای ارتقاء شایستگی شامل مداخلات انجام شده بر روی پرستاران، سرپرستاران و مدیران و ت) همبستگی شایستگی با سایر مفاهیم طبقه بندی و چالش های مربوطه نیز شناسایی گردید.

شایستگی به عنوان یکی از ویژگی های حیاتی پرستاران باید در ارزشیابی های دوره ای گنجانده شده و به کارگیری پرستاران منوط به کسب شایستگی های لازم باشد. نتایج نشان داد این مفهوم نیاز به بررسی دقیق و عمیق تر داشته و مشکلات و چالش هایی در رابطه با برنامه ریزی و اجرای مطالعات مرتبط وجود دارد. امید است نتایج پژوهش بتواند در راستای ارتقاء کیفیت مطالعات مربوط به شایستگی پرستاران کشور موثر واقع شود.