برآورد جریان محیط زیستی رودخانه بالیخلوچای و بررسی تاثیر بهره برداری از سد یامچی بر رژیم جریان هیدرولوژیکی و زیست محیطی رودخانه

تامین و تخصیص حقابه های محیط زیستی رودخانه ها، جهت حفاظت از اکوسیستم منابع آب و اکوسیستم های وابسته به این منابع، نظیر تالاب ها و دریاچه ها، باید به عنوان یک ضرورت در مدیریت پایدار منابع آب کشور در نظر گرفته شود. در این تحقیق، در یک دوره 44 ساله (از 1970 تا 2013)، جریان محیط زیستی رودخانه بالیخلوچای، با استفاده از سه روش تنانت، تسمن و منحنی تداوم جریان مورد مطالعه قرار گرفت. با استفاده از نرم افزار IHA به بررسی تغییرات هیدرولوژیکی و محیط زیستی ناشی از احداث و بهره برداری از سد یامچی پرداخته شد. نتایج نشان داد که با استفاده از روش تنانت و برای حفاظت از رژیم جریان رودخانه در محدوده بهینه، برای تمام ماه های سال نیاز به جریانی در محدوده ی 96/1 تا 27/3 مترمکعب بر ثانیه است این درحالی است که روش تسمن برای حفاظت از اکوسیستم های رودخانه ای جریانی معادل 31/1 مترمکعب بر ثانیه را تخمین زده است. نتایج روش منحنی تداوم جریان، حاکی از تامین دبی 95/2و 46/2 مترمکعب بر ثانیه به ترتیب برای حفاظت از رودخانه در شرایط مناسب و نسبتا مناسب است. بهره برداری از سد بر پارامترهای هیدرولوژیکی و محیط زیستی پایین دست تاثیرگذار بوده است به نحوی که میزان این تاثیرات بر پارامترهای هیدرولوژیکی مانند مقادیر جریان های ماهانه، زمان وقوع مقادیر حدی در سال، مقدار و تداوم جریان های حدی در سال و تناوب تغییر وضعیت جریان به میزان 38/61 درصد با درجه تغییرات متوسط است. همچنین با وجود سد به میزان 6/51 درصد پارامترهای محیط زیستی مانند جریان های کم آبی ماهانه، جریان های کم آبی شدید، سیلاب های کوچک و سیلاب های بزرگ تغییر یافته است.