ارزیابی برخی ژنوتیپ های پاییزه کلزا براساس صفات زراعی و شاخص SIIG

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی، روابط بین صفات و انتخاب ژنوتیپ های برتر با استفاده از شاخص SIIG، آزمایشی در اراضی کشاورزی شهر تیکمه داش از توابع استان آذربایجان شرقی در سال زراعی 97-1396 انجام شد. در این آزمایش 22 ژنوتیپ کلزای پاییزه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی برای مطالعه تعدادی از صفات زراعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های L963، Okapi و Licord دارای میانگین عملکرد دانه بیشتر بودند. همچنین ژنوتیپ های یاد شده از نظر صفات تعداد غلاف در بوته، عملکرد تک بوته و عملکرد دارای ضریب تنوع فنوتیپی بالا بودند که نشان دهنده تاثیر محیط بر صفات مذکور است. ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر صفاتی مانند تعداد غلاف در بوته، عملکرد تک بوته و عملکرد دارای تنوع ژنتیکی بالایی هستند. وراثت پذیری عمومی برای صفات روز تا گل دهی، تعداد غلاف در ساقه اصلی و عملکرد بالا و برای صفات تعداد روز تا غلاف دهی، تعداد روز تا رسیدگی و ارتفاع بوته  پایین بود. در تجزیه به عامل ها به روش مولفه های اصلی، پنج عامل در مجموع 69/65% از کل تغییرات را توجیه نمودند. بر اساس شاخص SIIG، ژنوتیپ های SW101، L83، HW101 و L963 با مقدار SIIG بیشتر (به ترتیب 710/0، 672/0، 653/0 و 653/0) جزء ژنوتیپ های برتر بودند. از طرفی ژنوتیپ های Zarfam، Talayeh، L957 و SLM046 با مقدار SIIG کمتر (به ترتیب 185/0، 243/0، 271/0 و 272/0) جزء ژنوتیپ های ضعیف از نظر اکثریت صفات مورد مطالعه بودند. ژنوتیپ های SW101، L14، Nafis، Okapi و L963 با داشتن مقدار SIIG بالا و هم چنین عملکرد بالاتر از متوسط کل، جزء ژنوتیپ های برتر از نظر عملکرد دانه و سایرصفات مورد مطالعه بودند.