بررسی شبکه روابط اجتماعی بهره ‏برداران از منابع آب در راستای مدیریت بهینه (مطالعه موردی: نخلستان‏ های بخش شرقی شهر فدامی، شهرستان داراب)

چگونگی مدیریت منابع آب در حوزه کشاورزی در ایران مسئله ‏ای است که باید با مشارکت کشاورزان و بهره ‏برداران آب تصمیم ‏گیری شود. در این راستا، تحلیل روابط بین ذی‏نفعان و شناسایی کنشگران یا افراد کلیدی در بین بهره ‏برداران منابع آب، به‏ عنوان بازوی مدیریت مشارکتی، به‏ خصوص در جاهایی که منابع آب به‏ صورت مشاع بهره ‏برداری می‏شود، می‏تواند نقش مهمی در موفقیت طرح‏های مدیریت مشارکتی و بهینه آب داشته باشد. در این پژوهش سعی شده به تحلیل روابط در بین بهره ‏برداران آب کشاورزی با استفاده از رویکرد تحلیل شبکه در محدوده نخلستان‏ های بخش شرقی شهر فدامی واقع در شهرستان داراب (استان فارس) پرداخته شود. بدین صورت که ابتدا بهره‏برداران براساس ویژگی‏های اقتصادی، سن، و مالکیت تقسیم‏بندی شدند و سپس با مدل تحلیل شبکه روابط و شاخص‏های مختلف بررسی شد. نتایج نشان می‏دهد تقریبا 51/54 درصد از بهره ‏برداران از منابع آب منطقه مورد مطالعه با دیگران روابط اجتماعی داشته ‏اند. همچنین،به ‏صورت تفضیلی، برخی بهره ‏برداران بیشترین ارتباط با دیگران یا «خروجی» را در بین بهره ‏برداران دارندکه این وضعیت موقعیت آن‏ها را در شبکه در وضعیت اقتدار قرار داده است. یافته‏ های این تحقیق در تشخیص کنشگران با موقعیت مرکزی، که نقشی کلیدی در برنامه عمل مدیریت بهینه منابع آب منطقه مورد مطالعه ایفا می‏کند، موثر خواهد بود.