ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد دانه ژنوتیپ های باقلا (Vicia faba L.) با استفاده از روش های آماری چندمتغیره

آزمایش حاضر به منظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای عملکرد 26ژنوتیپ باقلا در استان لرستان به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی94-1393 انجام شد. نتایج برآورد ضرایب همبستگی نشان داد که عملکرد دانه با صفات تعداد روز تا جوانه زنی، تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد گره در بوته، وزن 100دانه، طول غلاف، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت همبستگی مثبت داشت. بر اساس نتایج تجزیه رگرسیون، صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد شاخه در بوته، تعداد گره در شاخه، تعداد دانه در غلاف، وزن  100 دانه و طول غلاف می توانند به عنوان متغیرهای پیشگویی کننده برای عملکرد دانه وارد مدل شوند. تجزیه علیت نشان داد که ارتفاع بوته (51/0)، تعداد غلاف در بوته (51/0)، تعداد گره در شاخه (11/0)، تعداد دانه در غلاف (20/0)، وزن 100دانه (34/0) و طول غلاف (41/0) اثرات مستقیم مثبت بر عملکرد دانه دارد. در مجموع بایستی به صفاتی مانند ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد گره در شاخه و طول غلاف برای افزایش عملکرد دانه توجه شود و این صفات می توانند به عنوان شاخص های انتخاب در برنامه های اصلاح باقلا استفاده شوند. تجزیه به مولفه های اصلی شش مولفه را معرفی کرد که حدود 80 درصد از تغییرات را توجیه می نمود. توزیع ژنوتیپ ها در فضای نمودار دوبعدی (بای پلات)، وجود تنوع ژنتیکی بالای بین ژنوتیپ ها را از نظر صفات مورد مطالعه نشان داد. در مجموع، می توان اظهار داشت که ژنوتیپ های با عملکرد بالا شامل 9 و 22 می توانند برای بهبود عملکرد دانه باقلا استفاده شوند و سبب افزایش تولید این محصول شوند.