حفاظت پیشگیرانه در کنترل اثرات تخریبی فضولات پرندگان بر بناهای سنگی

فضولات پرندگان در واژه شناسی تخصصی سنگ در زیرمجموعه‌های آسیب رسوب تقسیم‌بندی شده و به معنی تجمع و انباشتگی مواد خارجی روی آثار سنگی است که نقش قابل‌توجهی در تخریب بناها و یادمان ‌های سنگی دارد. پرندگان نه ‌تنها به ‌واسطه لانه کردن و صداهای شان باعث آزار می‌ شوند، بلکه به سبب انتقال بیماری‌ های متنوع به انسان، به‌ خصوص زمانی که فضولات شان خشک شده و ذرات آن‌ها در هوا پراکنده می‌ شود، در مطالعات بهداشت محیطی و حفاظت و مرمت مورد توجه قرار گرفته ‌اند. در همین راستا آشیانه آن‌ها نیز محلی برای تجمع انگل های برونزی است که برای انسان در مواردی خطرناک گزارش ‌شده‌‌اند. تحقیقات اخیر درباره اثرات تخریبی فضولات کبوتران نشان داده است که محتوای اسیدی و نمک‌ های محلول در آن‌ها حدود 4% است که برهم‌کنش آن با سنگ ‌های متخلخل به‌ خصوص سنگ ‌آهک به تخریب شیمیایی، انحلال کانی ‌ها، و به‌جاگذاری نمک ‌های محلول در آن‌ها منجر می‌ شود. در این تحقیق نقش تخریبی فضولات پرندگان و آثار نمکی باقی‌مانده از آن‌ها در بناهای دارای مصالح سنگی مورد بررسی قرار گرفته است. امروزه روش‌های دور کردن و پراندن پرندگان به دلیل آنکه آن‌ها جزیی از محیط ‌زیست طبیعی یادمان‌ های تاریخی محسوب می ‌شوند و در برخی بناها به بخشی لاینفک از جذبه‌ های آن‌ها تبدیل ‌شده‌‌اند از اهمیت زیادی برخوردار است. ازاین‌رو کنترل و جلوگیری از صدمات آن‌ها در عین ‌آنکه حیات طبیعی شان در محیط ادامه دارد می‌ تواند باعث جلوگیری از تخریب آثار سنگی و همچنین انتقال بیماری‌ ها به انسان از طریق حفاظت پیشگیرانه شود. ازاین‌رو در این مقاله با اشاره به راهکارهای داخلی و بین‌المللی در پراندن پرندگان از محیط‌ های موردنظر، شرح چند روش اصلی آن همچون سیم ‌های ضد نشستن، خارک ‌های ضد نشستن، استفاده از امواج التراسونیک مورد بررسی قرار گرفته است.