مطالعه و بررسی برای بازسازی تزیینات سردر عالی قاپوی اردبیل

بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی شامل بناهایی از دوره های مختلف است که نخستین بار شاه طهماسب آن ها را به صورت مجموعه واحدی درآورد. بعدها شاه عباس [اول] بناهای مهمی به این مجموعه افزود و اصلاحاتی در آن کرد. اهمیت این مجموعه تاریخی به طور کلی در رابطه ای که با سلسله خاندان سلاطین صفویه دارد، جلوه گر می شود. دروازه اول مجموعه شیخ صفی معروف به سردر عالی قاپو است. این بنا با توجه به توصیفات آن در سفرنامه ها و نوشته های سیاحان و مورخان و همچنین با استناد به عکس ها و مستندات باقی مانده از آن، معماری باشکوه و منحصربه فردی داشته است. متاسفانه بخش های به جا مانده این اثر به دلایل مختلف از جمله فرسودگی و آسیب های وارده از جنگ و زلزله و خسارت های آگاهانه و ناآگاهانه انسانی، و... در اوایل آبان ماه 1321ش، به دستور فرماندار وقت و توسط اسماعیل دیباج نماینده وقت باستان شناسی آن زمان بعد از برداشتن باقی مانده های تزیینات و کتیبه کاشی معرق تخریب شد. حال اگر چه به دلایلی سردر عالی قاپو، میدان و فضای اولیه مجموعه از بین رفته است و بر حجم فضایی مجموعه و اصالت آن خدشه وارد آمده است، امروز لزوم بازسازی این اثر تاریخی و جبران این ضایعه و رفع آسیب آن و رسیدن به هویت شهری و تاریخی و تکمیل مجموعه امری اجتناب ناپذیر و ضروری است و [بازنمایی] قطعات باقی مانده از کاشی های این اثر تاریخی از مهم ترین اهداف و انگیزه های بازسازی سردر است.