شناسایی عوامل موثر بر جذب و ماندگاری گردشگر مذهبی در کلانشهر مشهد با رویکرد داده‏بنیاد

گردشگری که در فرهنگ و تمدن اسلامی با اندیشه و باور مسلمانان پیوندی محکم دارد، یکی از سودآورترین صنایع در عرصه بین‏ المللی و یکی از مهمترین راه‏ های درآمد‏زایی و برون ‏رفت از مشکلات اقتصادی در عرصه ‏های محلی، ناحیه ‏ای، منطقه‏ ای، ملی و بین‏ المللی است. کلان‏شهر مشهد، به دلیل وجود بارگاه مقدس امام رضا (ع) ظرفیت قابل توجهی در جذب گردشگران مذهبی دارد، اما در دهه ‏های اخیر تعداد زایرین و گردشگران آن افزایش و متوسط ماندگاری آنها کاهش یافته است. بر این اساس هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل موثر در جذب و ماندگاری گردشگر مذهبی در کلانشهر مشهد است که به منظور دستیابی به این هدف از روش پژوهش کیفی و راهبرد داده ‏بنیاد با رویکرد گلیزری بهره گرفته شده است. در این راستا، نظر خبرگان در ارتباط با عواملی که می‏تواند در جذب و ماندگاری گردشگران مذهبی کلانشهر مشهد موثر باشد، طی مصاحبه ‏های نیمه ساختار‏یافته جمع ‏آوری، و به کمک روش داده ‏بنیاد، شناسه های باز، انتخابی و نظری از مفاهیم مستخرج، استنباط شد. پس از 12 مصاحبه و بررسی و تفسیر داده ‏ها، 37 شناسه اولیه در قالب 12 مقوله فرعی استخراج شد که در پنج مقوله اصلی ویژگی های مقصد گردشگری، ویژگی های جامعه میزبان، مدیریت مقصد گردشگری، ویژگیها و نیازهای زایر یا گردشگر مذهبی و ویژگی های سفر طبقه ‏بندی گردید. در پایان الگوی عوامل موثر بر جذب و ماندگاری گردشگر مذهبی در کلانشهر مشهد ارایه، و ارتباط مقوله‏ ها تبیین شد.