تأثیر خشکی و نیتروژن بر تسهیم ماده خشک اسفرزه (Plantago ovate Forsk)

به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی و کود نیتروژن بر خصوصیات مرفولوژیکی و تسهیم ماده خشک اسفرزه (Plantago ovate Forsk)، تحقیقی در سال 1389 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان به اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل چهار سطح نیتروژن (0، 60، 120 و 180 میلی‌گرم نیتروژن از منبع اوره در کیلوگرم خاک) و چهار سطح آبیاری (شاهد 100%، 80%، 60% و 40% ظرفیت مزرعه) بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل خشکی و نیتروژن بر عملکرد دانه و وزن خشک کل معنی‌دار است، به‌طوری که در شرایط 100% ظرفیت مزرعه بیشترین وزن بذر (72/1 گرم در بوته) در تیمار 120 میلی‌گرم نیتروژن در کیلوگرم خاک بدست آمد که نسبت به شاهد افزایش 77 درصدی داشت. در تیمار خشکی ملایم (80% ظرفیت مزرعه) مصرف نیتروژن به میزان 120 میلی‌گرم نیتروژن بر کیلوگرم خاک باعث افزایش 93 درصدی وزن خشک کل نسبت به شاهد (بدون کود) گردید. همچنین، با افزایش تنش خشکی، تسهیم ماده خشک به نفع اندام‌های زیرزمینی تمام شده و نسبت ماده خشک ریشه به‌طور معنی‌داری افزایش یافت، هر چند در این شرایط نسبت ماده خشک ساقه و دانه با تغییر معنی‌داری مواجه نشد؛ اما با افزایش کود نیتروژن نیز ماده خشک بیشتری به سمت برگ منتقل و ماده خشک کمتری به دانه منتقل گردید.