بررسی تغییرات تشریحی ایجادشده در برگچه های گیاه زبان گنجشک (Fraxinus rotundifolia) در اثر آلودگی با آفت پسیل (Psyllopsis fraxini)

حمله آفت سبب آسیب به ساختارهای سلولی گیاهی می شود و با ایجاد اختلال در رشد و فرایندهای تمایز گیاه میزبان، ساختار گیاه را تغییر می دهد. پسیل یکی از آفت های گیاهی است که با حمله به برگ گیاه و تغذیه از شیره گیاهی سبب تغییر شکل مورفولوژیکی برگ و تشکیل گال می شود. در پژوهش حاضر، بررسی تغییرات تشریحی برگچه های آلوده به پسیل گیاه زبان گنجشک در مراحل مختلف حمله حشره مدنظر قرار گرفت. تهیه برش های میکروتومی از برگچه های آلوده و رنگ آمیزی آنها با ایوزین- هماتوکسیلین، سافرانین- فست گرین، سودان سیاه و کوماسی برلیانت بلو انجام شد و نمونه ها با میکروسکوپ نوری و فلورسنت مشاهده شدند. نتایج نشان دادند با حمله پسیل به گیاه، ورود بزاق حشره به محل آلودگی اتفاق می افتد و تاثیر آن در ساختار گیاه ظاهر می شود که بارزترین آنها، کلروزه شدن محل آلودگی گیاه است؛ به علاوه، گال هایی در هر دو سطح تحتانی و فوقانی برگچه ها تشکیل شدند که مطالعه های تشریحی، ورود اندام مکنده پسیل به بافت پارانشیم و هیپرپلازی سلول های اپیدرم در ناحیه مجاور آن را نشان دادند. نتایج، ایجاد حالت هیپرتروفی و هیپرپلازی در سلول های پارانشیم نردبانی، اسفنجی و نیز هیپرتروفی در دستجات آوندی را نشان دادند؛ علاوه براین، کاهش فضای بین سلولی در منطقه تغذیه ای پسیل در سلول های پارانشیمی برگچه های آلوده مشاهده شد. افزایش ضخامت دیواره سلولی در سلول های پارانشیمی و اپیدرمی سلول های آلوده نسبت به سلول های برگچه های گیاهان شاهد مشاهده شد که مجموع این تغییرات در راستای ایجاد نیچ اکولوژیکی مناسب برای استقرار پسیل ها تلقی می شوند.