توسعه مدل تحلیل ریسک خشکسالی در سامانه‌های تأمین آب کشاورزی شبکه آبیاری رودشت شمالی با استفاده از شبکه بیزین

کشاورزی از مهمترین بخش های اقتصادی ایران و بزرگترین مصرف کننده منابع آب سطحی و زیرزمینی به حساب می آید. از آنجایی که خطرات مختلفی سامانه های تامین آب کشاورزی را تهدید می کند، لذا توسعه چارچوب تحلیل ریسک به منظور شناسایی و بررسی میزان تاثیر خطرات پیش روی سامانه های مذکور در پیش برد توسعه پایدار کشاورزی اجتناب ناپذیر است. از این رو، تحقیق حاضر برای نخستین بار اقدام به توسعه مدل تحلیل ریسک خطر خشکسالی در سامانه تامین آب کشاورزی با کمک شبکه بیزین نموده است. ساختار این مدل، که متشکل از گره ها و ارتباط بین آنها است، به گونه ای طراحی شده که با استفاده از اطلاعات دبی رودخانه، آب رهاسازی شده از سامانه انحراف آب بالادست شبکه، حجم آب زیرزمینی برداشت شده و تقاضای شبکه آبیاری، مقدار ریسک سامانه تامین را ارزیابی کند. به منظور بررسی توانایی مدل توسعه داده شده، تحلیل ریسک سامانه تامین آب کشاورزی شبکه آبیاری مدرن رودشت اصفهان مورد بررسی قرار گرفت.مقادیر ریسک سامانه تامین آب شبکه رودشت در بازه صفر تا 11/58 % و به‏طور متوسط برابر 82/39%(برای 78 رویداد مختلف)برآورد شد. نتایج نشان داد که این مدل در دو بخش آموزش و آزمایش به ترتیب با مقدار جذر میانگین مربعات خطا 09/0 و 1/0، ضریب تبیین 85/0 و 75/0 و شاخص کل عملکرد 74/0 و 82/0 دارای دقت و عملکرد مناسبی در برآورد ریسک است. نتایج این تحقیق و مدل ارایه شده به بهره برداران و تصمیم گیرندگان کمک می کند تا برنامه ریزی بهتری برای تخصیص آب آبیاری بر اساس ریسک‏های پیش‏بینی شده در شرایط خشکسالی هیدرولوژیکی ارایه نمایند.