نگاهی به تبیین زیبا و متنوع مفهوم زندگی و مرگ در حدیقه سنایی

«مرگ» در کاربرد عامه به معنای «نیست شدن» هستی این جهان و پایان زندگی است. اما صاحبان قلم و اندیشه در حوزه های مختلف فکری، بویژه در قلمرو عرفان و تصوف، بر اساس نوع نگرششان از جهان پس از مرگ، از زاویه دید خاص خود به تبیین «ماهیت و مفهوم  زندگی و مرگ» پرداخته اند. سنایی نیز که  در گستره شعر و عرفان، مقامی چشم گیر دارد، «مرگ ستایی و رابطه مفهومی ماهیت مرگ و زندگی» در هندسه فکری او، با سیمایی دیگر گونه و به صورت ویژه در کانون توجهش قرار گرفته است. وی، اولین و آخرین شاعری نیست که در تشریح «مفهوم زندگی و مرگ» کوشیده باشد، اما «مرگ ستایی اشتیاق محور و غرابت زدایی از ماهیت و سیمای آن»، در ضمن تاکید بر جاذبه های معنادار پنهان در «فلسفه زندگی» در قالب تمثیل های گوناگون و مفاهیم متنوع با تصویرآفرینی های زیبا، در اشعار عرفانی اش به ویژه حدیقه الحقیقه، بسامدی بالا و کم نظیر دارد، در این اولین منظومه عرفانی فارسی شاهد تبیینی زیبا و متنوع از «مفهوم زندگی و مرگ» هستیم. در این مقاله کوشیده ایم از طریق دقت و پژوهش در دیدگاه او و بر اساس آثار ارزشمندش، به خصوص کتاب گران سنگ «حدیقه الحقیقه» مفهوم و ماهیت زندگی و مرگ، ابعاد مرگ ستایی و دلایل اشتیاق او را در برخورد با این حادثه رمزآلود، مورد تحلیل و پژوهش قرار دهیم.