بهینه سازی کشت بافت و باززایی گیاه دارویی سنبل الطیب (Valeriana officinalis)

گیاه سنبل‌الطیب یکی از گیاهان دارویی مهم در ایران است. با توجه به اهمیت دارویی این گیاه در استفاده سنتی و داروسازی صنعتی، در این پژوهش، بهینه‌سازی کشت بافت، پینه‌زایی و باززایی گیاه کامل از دو نوع ریزنمونه برگ و دمبرگ روی محیط‌های حاوی ترکیبات مختلف هورمونی ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که ریزنمونه برگ برای پینه‌زایی در دو شرایط نوری تاریکی و روشنایی مناسب‌تر است. بیشترین مقدار پینه از ریزنمونه برگی در شرایط روشنایی و روی محیط حاوی 5/0 میلی‌گرم در لیتر BAP و 1 میلی‌گرم در لیتر‌BAP بدست آمد. پینه‌های القا شده در تاریکی، قدرت باززایی ساقه روی محیط‌های باززایی حاوی غلظت‌های مختلف BAP و TDZ را نداشتند و تنها رشد پینه و تولید اندام ریشه مشاهده شد. پینه‌های بدست آمده از ریزنمونه‌های برگی در شرایط روشنایی، قابلیت خوبی برای باززایی ساقه در محیط باززایی داشتند. حداکثر میانگین تعداد شاخه در محیط باززایی حاوی سه میلی‌گرم در لیتر BAP مشاهده گردید. این نتایج، علاوه بر فراهم نمودن اطلاعات پایه در مورد اثر برخی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی روی پینه‌زایی و باززایی گیاه سنبل‌الطیب، یک سیستم کارآمد برای باززایی این گیاه را معرفی می‌نماید که می‌تواند در برنامه‌های اصلاح مولکولی با استفاده از مهندسی ژنتیک مورد استفاده قرار گیرد.