اهمیت تنوع زیستی و جاذبه‌های طبیعی در توسعه اکوتوریسم؛ مطالعه موردی منطقه تحت حفاظت توران

 هدف این پژوهش شناسایی نقش و اهمیت تنوع زیستی منطقه تحت حفاظت توران در توسعه اکوتوریسم است.

 این تحقیق از نوع پیمایشی و تحلیلی است. با ثبت نقاط زمینی توسط دستگاه GPS و به کارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه زیستگاه های حساس منطقه تهیه شد. در این تحقیق، از داده های سنجنده +ETM ماهواره لندست 7 و نرم افزار ArcGIS, Version9.2 استفاده شد. به منظور سنجش آرای کاربران و اولویت بندی اهمیت جاذبه های طبیعی مرتبط با تنوع زیستی، از پرسش نامه تغییریافته استفاده شد. نمونه گیری، از نوع تصادفی خوشه ای و تعداد نمونه ها 764 نفر بود. از تحلیل عاملی برای تحلیل داده ها استفاده شد.

بخش های جنوبی و شرقی منطقه مطالعاتی را کاربری بیابان (حدود 57%) تشکیل داده است. حدودا 40% منطقه تحت پوشش مراتع و دشت ها است که عمدتا بخش میانی منطقه مطالعاتی را شامل می شود. کوهستان (حدود 3%) در شمال منطقه قرار دارند. 16 گونه تنوع زیستی در فهرست گونه های تحت حمایت قرار دارند. از دیدگاه گردشگران، مهم ترین عوامل مرتبط با حیات وحش به ترتیب عبارتند از: جاذبه های مرتبط با شکار و صید، جاذبه های مرتبط با ورزش، جاذبه های مرتبط با تفریح، جاذبه های مرتبط با آموزش و پژوهش و جاذبه های مرتبط با اقتصاد. در این میان، بیشترین وزن را شکار با اسلحه (75/0) و پس از آن جاذبه های مرتبط با سوارکاری (63/0) و جاذبه های مربوط به مشاهده حیوانات (59/0) به خود اختصاص داده اند و کمترین وزن را جاذبه های مربوط به کسب درآمد (14/0) و نیز جاذبه های مربوط به نقاشی (18/0) داشته اند.

منطقه مطالعاتی از پانسیل بالایی برای اکوتوریسم برخوردار است، ولیکن با توجه به تمایل زیاد گردشگران نسبت به برخی تخلفات و نیز آگاهی اندک گردشگران و جامعه محلی نسبت به پیامدهای جرایم محیط زیستی، لزوم به کارگیری اصول مدیریتی شامل آموزش، برنامه ریزی و حقوق کیفری محیط زیست بیش از پیش احساس می گردد.