مقایسۀ ویژگی‌های خُلقی و مؤلفه‌های تعامل زناشویی در مادران با توجه ‌گسترۀ آسیب بینایی در فرزندان

مطالعه حاضر با هدف بررسی ویژگی های خلقی و مولفه های تعامل زناشویی در مادران دارای یک یا ‏چند فرزند با آسیب بینایی انجام شد.

روش پژوهش از نوع توصیفی و پس رویدادی است. جامعه آماری پژوهش را ‏سه گروه از مادران دارای یک یا چند فرزند مبتلا به آسیب بینایی و مادران دارای فرزند بدون آسیب بینایی ساکن ‏شهرهای تهران و کرج در سال 1396 تشکیل می داد که از هر گروه به ترتیب 120 مادر دارای یک فرزند مبتلا، 104 مادر ‏دارای بیش از یک فرزند مبتلا به آسیب بینایی و 120 مادر دارای فرزند بدون آسیب بینایی به روش در دسترس و ‏داوطلبانه انتخاب شدند. ‏ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه حالات خلقی برومز (2007) با دو بعد خلق مثبت و منفی و پرسشنامه مولفه های تعامل زناشویی افروز (1390) بود.‏

نتایج حاصل از اجرای آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که مادران دارای بیش از یک فرزند مبتلا به آسیب بینایی، نمرات بالاتری در حالات خلقی منفی چون تنش، افسردگی، خشم، خستگی و سردرگمی  و نمرات پایین تری در حالات خلقی مثبت چون سرزندگی، آرامش و شادکامی نسبت به دو گروه دیگر داشتند (0.001>‏p‏). مادران دارای فرزند بدون آسیب بینایی در مولفه های مثبت اندیشی، رفتارهای شخصی، رفتارهای ارتباطی و اجتماعی، شیوه های حل مساله، مدیریت مالی، احساس و رفتار مذهبی، شیوه فرزندپروری، گذران اوقات فراغت و تعامل عاطفی نمرات بالاتری نسبت به دو گروه بالینی گزارش کردند (0.001>‏p‏).

اجرای اقدامات پیشگیرانه و آگاهی بخش با هدف پذیرش ناتوانی فرزند، افزایش عاطفه مثبت نسبت به فرزند و آموزش مهارت های مقابله با خستگی های ناشی از مراقبت به ویژه در والدین دارای چند فرزند ناتوان می تواند علاوه بر کاهش فشار روانی ناشی از مراقبت، با اختصاص زمان فراغتی برای توجه به نیازهای خود و همسر به حفظ رابطه رضایت بخش در والدین کمک می کند تا از ظرفیت ایجادشده برای مقابله زوجی با مشکلات مراقبت از فرزند ناتوان بهره گرفت.