اعتباریابی و رواسازی مقیاس خودگزارشی ADHD بزرگسالان کانرز (CAARS–S:SV) در جمعیت ایرانی

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی اغلب تا دوران بزرگسالی ادامه می یابد. ابزارهای تشخیص این اختلال در کودکی، روایی و اعتبار مناسبی دارد، اما تشخیص آن در بزرگسالان کماکان با مشکلاتی همراه است. بنابراین اقداماتی در جهت ایجاد ملاک های اختصاصی برای تشخیص اختلال کمبود توجه و بیش فعالی بزرگسالان نیاز است. در حال حاضر نسخه های متنوع مقیاس های درجه بندی اختلال کمبود توجه -بیش فعالی بزرگسالان کانرز،  استاندارد بین المللی برای ارزیابی این اختلال دارد.

این مطالعه به اعتباریابی، رواسازی و بررسی ویژگی های روان سنجی فرم فارسی نسخه خودگزارش دهی مقیاس درجه بندی اختلال کمبود توجهی - بیش فعالی بزرگسالان کانرز  می پردازد. روش مطالعه تحلیلی - توصیفی از نوع مطالعات همبستگی – روان سنجی است. به منظور بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه در جمعیت بهنجار نمونه ای شامل 1021 آزمودنی نسخه خودگزارش دهی مقیاس درجه بندی اختلال کمبود توجه - بیش فعالی بزرگسالان کانرز و متغیرهای دموگرافیک را تکمیل کردند. برای تعیین همسانی درونی و ثبات آزمون از ضریب آلفای کرونباخ و همبستگی بین دو اجرا با فاصله ی 4 هفته ی آزمون استفاده شد. برای بررسی ساختار عاملی مدل فارسی و تایید ساختار عاملی فرم اصلی آمریکایی، تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی انجام شد. همچنین، به منظور بررسی روایی ملاک یا روایی تفکیکی پرسشنامه، نمونه ای شامل 77 بزرگسال مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی و 79 آزمودنی سالم به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. تشخیص اختلال کمبود توجه و بیش فعالی از طریق مصاحبه ی بالینی ساختاریافته بر اساس «دی. اس. ام.» انجام گرفت.

تحلیل عاملی اکتشافی از طریق روش محورهای اصلی، با توجه به چرخش متمایل ابلیمین، انجام شد. آزمون کیزر – میر - اکلین، برای بررسی کیفیت نمونه گیری برابر با 0.912 و مقدار کرویت بارتلت با درجه آزادی 435 برابر با 2011.36 (0.0001>p)، به دست آمد، که هر دو مقدار نشان دهنده ی مناسب بودن انجام تحلیل عاملی اکتشافی است. لازم به ذکر است که مدل سه عاملی، 68 درصد از واریانس متغیرها را تبیین کرد. همچنین، نتایج بدست آمده حاکی از همسانی درونی یا ضریب آلفای کرونباخ بسیار بالا برای خرده مقیاس های پرسشنامه است. مقدار ضریب آلفای کرونباخ برای سه عامل به ترتیب برابر با 0.802، 0.758 و 0.869 به دست آمد. نسخه ی فارسی مقیاس درجه بندی اختلال کمبود توجه - بیش فعالی بزرگسالان کانرز: نسخه غربال گری خودگزارشی آن پرسشنامه روایی برای تشخیص گذاری بین بزرگسالان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی و سالم است. نتایج تحلیل عاملی تاییدی بر اساس 30 سیوال مقیاس، با مدل اصلی آمریکایی برازش بالایی را نشان داد. به عبارت دیگر، شاخص های برازش تحلیل عاملی تاییدی برازش بالایی را نشان دادند. نتایج بازآزمایی در دو اجرای پرسشنامه حاکی از ثبات این تست در جمعیت ایرانی است.

بر اساس یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که مقیاس درجه بندی اختلال کمبود توجه - بیش فعالی بزرگسالان کانرز: نسخه غربال گری خودگزارشی دارای اعتبار و روایی بالا و همچنین، ویژگی های روان سنجی مناسبی است و نشان می دهد استفاده از این پرسشنامه در جمعیت ایرانی مناسب است.