تبیین جایگاه مشیت الهی در آثار مورخان قرن سوم تا ششم هجری

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:

دیدگاه های مختلف درباره مسئله جبر و اختیار، با اندک تفاوتی، به قلمرو تاریخ هم دامن گسترانده است. مورخان، متاثر از اینکه تاریخ را تا چه اندازه عرصه نقش آفرینی انسان بدانند یا جلوه گاه اراده خدای انسان، گرایش های مختلفی دارند. مشیت گرایی، عنوانی عمومی برای اشاره به طیفی از رویکردهاست که خواسته خداوند را در رویداد های تاریخی موثر می داند. تقدیرگرایی را می توان یک سر این طیف دانست که انسان را فاقد اراده و اسیر بی اختیار مشیت الهی می شمرد و قانون گرایی مشروط را طرف دیگر این طیف که ضمن باور به اراده انسان ها، خداوند را دارای توجهی عام در همه زمینه ها و دخالت مستقیم در برخی امور می داند.این نوشتار، کوشیده است باور به مشیت الهی را در آثار مورخان مسلمان قرن سوم تا ششم هجری با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار، و همچنین، تحلیل محتوای کمی، مورد بررسی قرار دهد. یافته های تحقیق، نشانگر آن است که طبری و بیهقی را می توان در شمار مورخان تقدیرگرا قرار داد و یعقوبی، مسعودی، مسکویه و مقدسی را جزو مورخان قانون گرای مشروط.

زبان:
فارسی
صفحات:
95 تا 126
لینک کوتاه:
magiran.com/p2164989 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!