خاستگاه و دگرگونی های ماگمایی سنگ های خروجی قلیایی نوزا در منطقه نهبندان-آساگی، شرق ایران

سنگ های خروجی قلیایی نوزا در مناطق نهبندان و آساگی شامل بازانیت، هاواییت، موژه آریت و بنموریت هستند. در بازانیت ها، مقادیر به نسبت کم Mg#، Ni و Cr بیانگر رخداد جدایش الیوین و کلینوپیروکسن از ماگمای اولیه سازنده آنهاست. همچنین در سنگ های هاواییت، موژه آریت و بنموریت کاهش مقادیر CaO، TiO2، FeOt، عناصر خاکی نادر متوسط (MREE) و سنگین (HREE) با افزایش مقدار SiO2 نشان دهنده تاثیر فرایند جدایش کانی های آمفیبول، کلینوپیروکسن و اکسیدهای آهن و تیتان بر تغییرات ترکیب آنهاست. در بازانیت ها، هاواییت ها و موژه آریت های دارای کمتر از 52 درصد وزنی SiO2، مقدار بالای Nb/U و نبود ناهنجاری منفی Nb و Ta نشان از بی اثر بودن و یا اثر ناچیز فرایند آلایش پوسته ای بر ترکیب این سنگ ها دارد. ویژگی های زمین شیمیایی و وجود بیگانه بلور های کوارتز در سنگ های جدایش یافته تر، مانند تعدادی از موژه آریت ها و بنموریت ها، نشانگر اثر به نسبت بیشتر آلایش با پوسته قاره ای است. مقادیر و نسبت های عناصر کم مقدار در این سنگ ها شبیه بازالت های قلیایی جزایر اقیانوسی (OIB) است. مقدار نسبت های N (Tb/Yb) بیش از 80/1 و N (Dy/Yb) بیش از 60/1 در این سنگ ها نیز بیانگر ناشی شدن ماگماهای سازنده آنها از یک گوشته سست کره ای در عمق پایداری کانی گارنت است. همچنین، مدل سازی ذوب بخشی نشان می دهد که ماگمای سازنده بازانیت ها برآمده از 5 تا 7 درصد ذوب بخشی و برای سایر نمونه ها از 2 درصد ذوب بخشی یک خاستگاه گارنت لرزولیتی است.