ارزیابی و مقایسه توزیع آنومالی فلوراید سنگ، خاک و بدنه های آبی محور شمالی رودخانه زنگمار، شمال آذربایجان غربی، شمال غرب ایران

هدف اصلی از تحقیق حاضر، تعیین توزیع غلظت فلوراید در محدوده نیمه شمالی آنومالی دار رودخانه زنگمار است، که بررسی بدنه‏های آبی، خاک و سنگ‏های ناحیه، مناطق آنومالی دار، تعیین منبع و منشا آنومالی فلوراید در منطقه مطالعه شده را در پی داشته است. به این منظور، در اردیبهشت 1397 از آب‏های چاه، چشمه، قنات و آب‏های سطحی محدوده 51 نمونه آبی و 101 نمونه خاک و سنگ، اخذ و مطالعه شد. نتایج تحقیق حاضر نشان می‏دهد براساس آنالیز نمونه‏ها، در بیشتر موارد بیشینه میزان فلوراید در آب های سطحی، چاه ها، چشمه ها و قنات ها به ترتیب 22/5، 3/3، 45/2 و 6/1 میلی گرم بر لیتر است. بر این اساس، به ترتیب از آب سطحی به سمت چاه، چشمه و قنات از مقدار متوسط فلوراید کاسته می‏شود. این مطلب می تواند بیان کننده تاثیر فرایندهای سطحی یعنی هوازدگی سنگ های سطحی بر مقادیر فلوراید منابع آبی باشد. مقادیر فلوراید در سنگ و خاک‏های منطقه‏‏ از کمتر از 1 میلی‏گرم بر لیتر برای کمپلکس های دگرگونی، رسوبات شیلی، نهشته های کربناته تا واحدهایی با مقادیر بیشتر از 5/1 میلی‏گرم بر لیتر شامل کمپلکس های بازالتی و رسوبات سخت‏نشده عهد حاضر متغیر است. به رغم تاثیر زیاد سازندهای زمین‏شناسی و خاک‏های مرتبط در تغذیه فلوراید به آب‏های ناحیه، انتقال فلوراید از شرق ترکیه (حوالی آتشفشان آرارات) توسط رودخانه‏های ساری‏سو و زنگمار نیز به عنوان یک منبع مهم تغذیه به شمار می‏آید.