نوآوری های تشبیه در غزلیات بیدل دهلوی

بیدل دهلوی نماینده تمام عیار سبک هندی است. وی تصاویر و خیالات شاعرانه سبک هندی را تکامل بخشیده است. بررسی تشبیه در غزلیات او، بسیاری از ابهامات و تصاویر سبک هندی را برای ما آشکار میسازد. پژوهشگران در این مقاله با روش توضیحی- تحلیلی، به شیوه تقسیم بندی بروک رز - که روشی دستوری و زبانشناسی  است- به استخراج تشبیهات بیدل پرداخته اند؛ روشی که میتوان به وسیله آن به جهان ذهنی شاعر و دغدغه های فکری او پرداخت و جهانبینی شاعر را مورد مطالعه قرار داد . در این پژوهش ویژگیهای برجسته ساختاری تشبیه های بیدل بر اساس طبقه بندی بروک رز چیست؟ همچنین قلمروهای اساسی تشبیه در غزل بیدل کدام عرصه ها را در بر میگیرد؟ با این روش تحقیقات نشان داد، -بیدل دهلوی بیشتر از تشبیهات اسنادی- تشبیه های ربطی یا اسنادی،  که"مشبه" به "مشبه به " اسناد مییابد -و ساختار آن به صورت ربط مستقیم مشبه و مشبه به است-در غزلیاتش بهره برده است و به جرات میتوان این شیوه تشبیه را از برجسته ترین ویژگیهای ساختار تشبیهی او برشمرد. در مقایسه با سایرشاعران سبک هندی، اسلوب معادله و تشبیه های موازی از بسامد پایینتری  در دیوان او برخوردار است. پس ازآن، خلق تشبیه های اضافی – فشرده او و ساختن ترکیبات اضافی نو و بدیع بیش از همه در غزلیات او یافت میشود . قلمرو تشبیه های مکانی در دیوان او بسامد بیشتری دارد. در نهایت، بیشترین قلمرو تشبیه در دیوان بیدل تشبیه های مکان و سپس اشیا است.