سبک شناسی قصاید رشیدالدین وطواط

رشیدالدین وطواط از شاعران معروف سده ششم هجری است که مهارت وی در کاربرد واژه ها و صنایع لفظی و معنوی او را از یگانه شاعران روزگار خویش ساخته است. لذا بررسی جنبه های سبکی اشعار وی میتواند تمایزات زبانی و ادبی وی را از دیگر شاعران معاصرش مشخص کند. با توجه به اینکه اغلب پژوهشگران در سبک شناسی اشعار رشید  تنها به سطح ادبی آن محدود شده اند و از دو سطح فکری و زبانی او مغفول مانده است، نگارندگان مقاله حاضر، با هدف معرفی ویژگیهای منحصر به فرد زبانی، ادبی و محتوایی اشعار رشید با رویکرد سبک شناسی به واکاوی قصاید وی پرداخته اند. نتیجه حاصل از این پژوهش حاکی از این است که قصاید رشید از نظر زبانی مستحکم است و گاهی به قصاید خاقانی پهلو میزند. وی با مهارت خاصی واژه ها را انتخاب میکند و سخنش عاری از عیوب فصاحت و بلاغت است. از کلمات عربی با هنرنمایی تمام جایگاه قافیه استفاده کرده است و لغات مهجور کمتر در اشعار او به چشم میخورد. وی با قریحه پویای خود ترکیباتی بدیع و نو میسازد و البته در بسیاری از موارد معنا را فدای لفظ پردازی می کند. بدین ترتیب، شعر رشید تحول شعر فارسی از سبک خراسانی به سوی سبک عراقی را نشان میدهد. آنچه قصاید رشید را از دیگر شاعران مداح روزگارش متمایز میکند غلبه مضامین اخلاقی و اجتماعی است که در خدمت مدح قرار گرفته اند. این امر و توجه شاعر به لفظ پردازی به طور ضمنی دلالت بر بحرانهای اجتماعی و اخلاقی عصر او دارد.