ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گندم دوروم (.Triticum durum L) بر اساس ویژگی‎های فیزیولوژیک در شرایط تنش خشکی با استفاده از روش GGE-BIPLOT

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بر اساس شاخص های فیزیولوژیک و تحمل به تنش خشکی 20 ژنوتیپ گندم دوروم، پژوهشی در سال زراعی93-1392 در مزرعه تحقیقاتی و آزمایشگاه فیزیولوژی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط تنش خشکی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس صفات مختلف زراعی، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی نشان داد که اثر ژنوتیپ برای صفات آب نگهداری شده در برگ های بریده شده، راندمان مصرف آب، هدایت روزنه ای، کلروفیل b، کلروفیل کل، عملکرد دانه، فعالیت آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز معنی دار بود. مقایسه میانگین بین صفات مختلف نشان داد که ژنوتیپ های 20، 5، 3، 1، 12و 13 دارای بیشترین مقدار در کلیه صفات اندازه گیری شده بودند. بر اساس نتایج همبستگی در شرایط تنش خشکی صفت عملکرد دانه با کلروفیل b و کلروفیل کل و همچنین صفت محتوی نسبی آب برگ با کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II همبستگی مثبت معنی داری داشتند. بین صفت آب نگهداری شده در برگ های بریده شده باصفت میزان فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز همبستگی منفی معنی داری وجود داشت. بین صفت کلروفیل a با کلروفیل b و کلروفیل کل و نیز بین کلروفیل b با کلروفیل کل همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. گراف های تجزیه GGE-BIPLOT بهترین ژنوتیپ ها را برای صفات موردبررسی مشخص کرد و نتایج نشان داد که ژنوتیپ های 5، 6، 20،  9، 2، 3، 10، 4 و 19 به عنوان ژنوتیپ های برتر شناخته شدند. چنین اطلاعات جامعی درباره ژنوتیپ‎ها برای تبدیل آن‎ها به ارقام و معرفی به زارعین و نیز انتخاب والدین برای دورگ‎گیری بسیار مهم است.