انتقال پذیری نشانگرهای ریزماهواره جو برای ارزیابی روابط ژنتیکی در خویشاوندان وحشی گندم جنس های Triticum و Aegilops

ژنومیک مقایسه ای هم خطی بین ژنوم گونه های خویشاوند نزدیک گیاهی را با دقت بالایی نشان داده و امکان تبادل نشانگرها بین آن ها را فراهم می سازد. هدف این تحقیق ارزیابی انتقال پذیری نشانگرهای ریزماهواره جو بین گونه های جنس های Triticum و Aegilops برای تعیین روابط ژنتیکی آن ها بود. آزمایش در سال 1395در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد.  از 165 جفت آغازگر ریزماهواره جو مورد بررسی در 40 ژنوتیپ از نه گونه از جنس های Triticum و Aegilops، 62 جفت آغازگر  (5/37 درصد) در ژنوم یکی از گونه های مورد مطالعه تکثیر موفق داشت و 50 جفت آغازگر (3/30 درصد) الگوی نواری چند شکل ایجاد کردند. با استفاده از 50 جفت آغازگر چند شکل، 223 آلل با دامنه 2 تا 14 و میانگین 46/4 الل به ازای هر جایگاه تکثیر شد. میانگین اطلاعات چند شکلی و تنوع ژنی به ترتیب 55/0 و 60/0 برآورد شد. ژنوتیپ های مورد مطالعه با استفاده الگوریتم تجزیه خوشه ای و ضریب فاصله تکاملی به چهار گروه تفکیک شدند. گونه های جنس های Triticum و Aegilops در دو گروه جداگانه قرار گرفته و در داخل هر جنس نیز گروه بندی با ساختار ژنوم آن ها تطابق داشت. در تجزیه به بردارهای اصلی، دو بردار اصلی اول به ترتیب 6/24 و 8/21 درصد از تنوع مولکولی را توجیه کردند و توزیع ژنوتیپ ها براساس این دو بردار با گروه بندی تجزیه خوشه ای مطابقت داشت. نتایج این آزمایش نشان داد که از نشانگرهای انتقال پذیر جو می توان با موفقیت در مطالعات ژنتیکی و به نژادی در گندم و خویشاوندان آن استفاده کرد.