مطالعه اتنوبوتانی برخی از گیاهان دارویی شهرستان ابهر، استان زنجان

اتنوبوتانی مطالعه کاربرد سنتی و محلی گیاهان مناطق مختلف توسط افراد محلی و فرهنگ های مختلف است. هدف آن توصیف روابط میان فرهنگ ها و گیاهان با تمرکز بر چگونگی استفاده از آنها می باشد. افراد محلی و سالخوردگان هر منطقه اغلب اطلاعات زیادی در مورد کاربردهای سنتی گیاهان دارند.

هدف این پژوهش معرفی مهم ترین گونه های گیاهی دارویی شهرستان ابهر و کاربردهای آنها در درمان های سنتی است.

پس از بررسی منطقه، گفت و گو با افراد مطلع بومی و دریافت اطلاعات محلی، گیاهان دارویی شهرستان ابهر طی سال های 95-94 جمع آوری شد و با شناسایی علمی آنها نام فارسی، نام محلی و اندام های مورد استفاده، خواص دارویی و نحوه استفاده نیز تعیین شد.

یافته های تحقیق حضور 71 گونه گیاهی دارویی متعلق به 29 خانواده را نشان می دهد. خانواده های Asteraceae، Fabaceae و Lamiaceae با 11، 10 و 8 گونه، به ترتیب مهم ترین خانواده های گیاهی دارویی در منطقه مورد مطالعه هستند. مهم ترین کاربردهای دارویی گیاهان شهرستان ابهر در درمان ناراحتی های گوارشی (93/54 درصد) است. همچنین استفاده به شکل های دم کرده و جوشانده (06/76 درصد) یا به صورت عصاره (03/38 درصد) بیشترین مورد کاربرد را دارد.

وجود 71 گونه گیاه دارویی با استفاده های متنوع آنها توسط افراد بومی در درمان بیماری ها در شهرستان ابهر نشان دهنده ارزش طب سنتی در این منطقه می باشد که حفظ و توسعه این دانش بومی می تواند در درمان مناسب تر، کم هزینه تر و با عوارض جانبی کمتر برخی بیماری ها نقش بسزایی داشته باشد. هم چنین آموزش مردم محلی جهت حفاظت از این گنجینه های عظیم طبیعی و اجتناب از برداشت بی رویه گیاهان دارویی امری ضروری به نظر می رسد.