مطالعه اتنوفارماکولوژی گیاهان دارویی موثر در درمان بیماری های گوارشی شهرستان ماهنشان

شهرستان ماهنشان با مساحت 2815 کیلو متر مربع واقع در غرب استان زنجان، از آبادترین و بکرترین مناطق استان است که با دارا بودن دشت ها و مناطق مرتفع، رویشگاه های متنوع، خاک و منابع آبی مناسب، از غنای بالای تنوع گونه های گیاهی برخوردار است. بخش قابل توجهی از این گیاهان دارای خواص دارویی از جمله درمان بیماری های گوارشی می باشند که تاکنون مورد مطالعه دقیق قرار نگرفته اند.

شناسایی گونه های گیاهی دارویی شهرستان و آشنایی با کاربردهای سنتی آنها جهت معالجه بیماری های گوارشی می باشد.

پس از بررسی و آشنایی مقدماتی با منطقه در طی سال های97-96 گونه های گیاهی مورد نظر جمع آوری شد. به طور همزمان پرسشگری از افراد مطلع بومی در رابطه با گیاهان دارویی موثر در درمان ناراحتی های گوارشی انجام شده و بعد از شناسایی دقیق علمی، نام فارسی، نام محلی، اندام های مورد استفاده، نحوه مصرف و خاصیت دارویی آنها نیز گردآوری شد.

طبق نتایج به دست آمده، تعداد 88 گونه گیاهی متعلق به 30 خانواده در منطقه جهت درمان بیماری های گوارشی استفاده می شود. خانواده های  Lamiaceae با 16 گونه، Asteraceae با 15 گونه و  Apiaceae و Fabaceae با 7 گونه از مهم ترین خانواده های گیاهی دارویی هستند و بیشتر به صورت دم کرده و جوشانده مصرف می شوند.

با توجه به سابقه تاریخی استفاده از گیاهان دارویی در شهرستان، این پژوهش می تواند مقدمه ای برای بهره مندی بهتر و علمی تر از گیاهان دارویی منطقه باشد. شناسایی و بهربرداری علمی از گیاهان دارویی منطقه می تواند کمک شایانی به حفظ خزانه ژنتیکی گیاهی و هم چنین توسعه اشتغال محلی از طریق تولید فراورده هایی گیاهی با عوارض جانبی کمتر و اثر بخشی بیشتر باشد.