امکان سنجی «حقوق بشر» در قامت جایگزین «اخلاق زیستی»

 امروزه اخلاق زیستی و حقوق بشر دو مجموعه از هنجارها، رویه ها و نهادهایی هستند که وظیفه اصلی آن ها تنظیم روابط حوزه زیست شناسی و پزشکی در پرتو حقوق عمومی می باشد. در سال های اخیر در برخی از پژوهش های انجام شده و نیز رویه برخی دولت ها، این فرضیه مطرح شده است که حوزه اخلاق زیستی در نظام حقوق بشر هضم و جذب شده است. در مطالعه حاضر به بررسی این فرضیه که در حال حاضر حقوق بشر بین المللی در قامت جایگزین اخلاق زیستی ظهور کرده است، خواهیم پرداخت. مواد و روش ها: در این مطالعه با روش تحلیلی توصیفی، ابتدا ماهیت اخلاق زیستی و مبانی مشترک آن با حقوق بشر مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. پس از مشخص شدن وضعیت متغیر مزبور، نقش حقوق بشر در اخلاق زیستی با توجه به اشتراک مبانی آن ها مد نظر قرار خواهد گرفت. در گام سوم، فرضیه «حقوق بشر به عنوان جایگزین اخلاق زیستی» در بوته آزمایش قرار خواهد گرفت و در نهایت کارکردهای حقوق بشر بین المللی در اخلاق زیستی مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

طرفداران فرضیه هضم شدن اخلاق زیستی در نظام حقوق بشر معتقدند که با توجه به ضعف های هنجاری و نهادی اخلاق زیستی در فضای حقوقی سیاسی فرهنگی بین المللی، ابزارها و نهادهای حقوق بشر بین المللی می تواند بخش هنجاری و نهادی اخلاق زیستی را در خود هضم کند. یافته های این مطالعه نشان داد که حقوق بشر بین المللی نمی تواند تمام خلاها و فاصله های فضای علوم سیاسی را پوشش دهد. در اینجاست که نیاز به فضای اخلاق زیستی که فاقد ویژگی های ذاتی عالم حقوق و به ویژه حقوق بشر بین المللی می باشد، احساس می شود.

در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

اخلاق زیستی می تواند در مواردی که حقوق بشر با چالش انعطاف مواجه می شود، به نقش آفرینی بپردازد، در نتیجه اساسا نه تنها نیازی نیست که حوزه اخلاق زیستی در فضای حقوق بشر هضم و جذب شود، بلکه لازم است که این دو کاملا مستقل از یکدیگر باشند.