اثر شدت های بهره برداری بر تولید کتیرا و سلامت گیاه گون زرد (Astragalus verus)

در دهه های اخیر بهره برداری کتیرا از پایه های گون (Astragalus verus) در سطح مراتع کشور شدت یافته است. با وجود این، اطلاعات اندکی در زمینه بهترین شیوه برداشت کتیرا، که ضمن دارا بودن بازدهی اقتصادی باعث حفظ سلامت گیاه شود، وجود دارد. پژوهشی به صورت آزمایش ترکیب فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در شرایط طبیعی مراتع برقبان شهرستان خوشاب در بهار و تابستان 1397 و 1398 انجام شد. تیغ زدن طوقه در سه سطح (یک، دو و سه تیغ) و همچنین تعداد دفعات برداشت محصول کتیرا در چهار سطح (یک، دو، سه و چهار دفعه برداشت) بر 10 تکرار از هر تیمار (تعداد کل بوته ها 120 عدد) اعمال شد. با افزایش تعداد دفعات برداشت، مقدار محصول کتیرا افزایش یافت، اما با افزایش تعداد تیغ ها از یک به دو و سه، افزایش معنی داری در عملکرد کتیرا مشاهده نشد. تیغ زدن گون حتی در سطح یک تیغ، سبب کاهش شادابی و افزایش خشکیدگی گیاه شد، اما افزایش تعداد تیغ ها سبب تشدید خشکیدگی پایه های گون نشد. بر اساس ارزیابی اقتصادی (محاسبه هزینه ها و درآمدهای برداشت محصول کتیرا) و ارزیابی اکولوژیک انجام شده در این پژوهش، بهترین شیوه برداشت محصول کتیرا که کمترین خسارت را به گیاه مادر وارد کند یک تیغ و چهار دفعه برداشت است.