برآورد قابلیت توارث و همبستگی ژنوتیپی بر اساس روش REML و تحلیل عاملی برای عملکرد دانه و اجزای آن در گندم نان (.Triticum aestivum L) تحت شرایط عدم تنش و تنش کم آبی

سطح زیر کشت گندم در کشور ایران بیشتر به صورت دیم می باشد و در این شرایط تنش کم آبی تاثیر زیادی بر عملکرد این گیاه می گذارد. از این رو لازم است فعالیت های تحقیقاتی به نژادی بیشتری در خصوص تولید ژنوتیپ های متحمل به تنش کم آبی صورت گیرد. به منظور برآورد وراثت پذیری و همبستگی ژنتیکی صفات، 36 رقم و لاین گندم با استفاده از دو آزمایش مجزا (نرمال و تنش کمبود آب) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی در ژنوتیپ های گندم در شرایط نرمال و تنش تفاوت معنی داری را برای منبع محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ و محیط حداقل در سطح 5 درصد نشان دادند. نتایج حاصل از تجزیه به عامل ها نشان داد که برای شرایط نرمال 6 عامل اول در مجموع 81.13 درصد و برای شرایط تنش 5 عامل اول در مجموع 74.96 درصد از تغییرات را تبیین کردند. نتایج برآورد همبستگی ژنتیکی بر اساس روش حداکثر درستنمایی محدود شده نشان داد که صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و تعداد دانه در سنبله بیشترین ارتباط را با عملکرد دانه دارا بودند و از این رو برای انتخاب ارقام با عملکرد بالا تحت شرایط نرمال و تنش کم آبیاری با اهمیت محسوب می شوند. برآورد وراثت پذیری بر اساس روش حداکثر درستنمایی محدود شده نشان داد که صفت تعداد روز تا به سنبله رفتن در هر دو شرایط نرمال و تنش بیشترین مقادیر وراثت پذیری را به خود اختصاص داد.