جنبه های کانی شناختی، زمین شیمیایی و زایشی کانی سازی کانسار مس آبگاره؛ نمونه ای از کانسارهای مس رگه ای

کانسار مس آبگاره در 140 کیلومتری جنوب غرب شاهرود و بخشی از مجموعه آتشفشانی-رسوبی نوار طرود-چاه شیرین است که در حاشیه شمالی پهنه ساختاری-رسوبی ایران مرکزی واقع شده است. محدوده کانسار از نظر سنگ شناسی شامل سنگ های آتشفشانی با ترکیب آندزیت، آندزیت بازالتی و بازالت و به مقدار کمتر آذرآواری (کریستال توف) به سن ایوسن میانی-بالایی می باشد که با انواع دگرسانی های آرژیلیتی، سریسیتی، سیلیسی، کربناتی، کلریتی و اکسیدهای آهن در امتداد رگه ها همراه هستند. براساس مشاهدات صحرایی و مطالعات کانه نگاری، کانه زایی در دو مرحله هیپوژن و سوپرژن و هوازدگی صورت گرفته که کانه های پهنه هیپوژن را عموما پیریت، کالکوپیریت و بورنیت تشکیل می دهند. به علاوه، بخش اعظم کانه های فاز اصلی کانه زایی به دلیل قرار گرفتن در پهنه اکسیدان-سوپرژن از بین رفته و کانی های ثانویه مس نظیر کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت و کریزوکولا به جای آنها تشکیل شده اند. داده های میانبارهای سیال نیز، دمای بین 145 تا 217 درجه سانتی گراد و شوری بین 73/3 تا 84/9 درصد وزنی معادل NaCl و عمق 390 متر را نشان می دهند. در نهایت، بر پایه ویژگی های زمین شناسی، کانی شناسی، ساخت و بافت کانسنگ و داده های حاصل از میانبارهای سیال و همچنین مقایسه آنها با کانسارهای اپی ترمال مشابه می توان نتیجه گرفت که سامانه رگه ای آبگاره در یک محیط اپی ترمال با سولفیداسیون پایین تشکیل شده است.