بررسی آزمایشگاهی تاثیر دو گیاه داتوره و بنگ‏دانه در تفریخ تخم و مرگ و میر لاروهای نماتد Meloidogyne javanica

نماتدهای گره ریشه (Meloidogyne spp.) از نظر خسارت اقتصادی به محصولات کشاورزی، مهم ترین گروه نماتدهای انگل گیاهی می باشند. کنترل زیستی یکی از روش های نوین و محیط زیست دوستانه برای کنترل آ ن ها است. یکی از راه‏های کنترل زیستی نماتدها، استفاده از گیاهانی با ویژیگی‏های ضدنماتدی است. در پژوهش حاضر، تاثیر عصاره‏های دو گونه از گیاه داتوره (Datura stramonium، Datura metel) و بنگدانه (Hyoscyamus niger) در برابر جمعیت بومی نماتد گره ریشه گونه Meloidogyne javanicaمورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی‏ها بر اساس تاثیر عصاره‏ها در تفریخ تخم نماتد و مرگ و میر لارو سن دو در شرایط آزمایشگاهی بود. بدین منظور گیاهان مورد آزمایش در فیتوترون آزمایشگاه کشت شده و پس از رشد کامل، برگ‏های آن‏ها برداشت و خشک شدند. از برگ‏های پودر شده، عصاره‏های آبی 30 به 1 تهیه شده و غلظت‏های مختلفی از هر کدام از عصاره‏ها  برای بررسی میزان تفریخ تخم و مرگ و میر لارو سن دو استفاده گردید. از نظر تاثیر عصاره‏ها در تفریخ تخم نماتد، هر سه گیاه به درجاتی در بازدارندگی تفریخ تخم نماتد تاثیر داشتند. با افزایش غلظت عصاره این تاثیرگذاری نیز بیشتر بود و غلظت 50 درصد عصاره 30 به 1 بهترین تاثیر را در کاهش تفریخ تخم داشته و غلظت 25 درصد نیز تاثیرگذاری خوبی داشت. تاثیر عصاره‏ها بر روی مرگ و میر لاروهای سن دوم نماتد نیز  قابل توجه بوده و هر سه گیاه به ویژه در غلظت‏های بالاتر سبب مرگ و میر درصد قابل توجهی از لاروها در مقایسه با شاهد شدند. از این میان غلظت 25 درصد عصاره 30 به 1 هر سه گیاه تاثیر خوبی در مرگ لاروها داشت. در آزمایشی دیگر بررسی تاثیر این عصاره‏ها در میزان جوانه‏زنی بذر رقم حساس گوجه‏فرنگی (Super Strain B) مورد بررسی قرار گرفت. غلظت‏های مختلف عصاره‏های گیاهان در داخل پتری‏های استریل پوشانده شده با کاغذ صافی استریل ریخته شده و بذور در داخل آن‏ها چیده شده و درصد جوانه‏زنی تا یک هفته ثبت گردید. با در نظر گرفتن مجموع نتایج، تقریبا می‏توان گفت که عصاره هیچ‏کدام از گیاهان تاثیر منفی در جوانه‏زنی بذور گوجه‏فرنگی نداشت.