اثربخشی روان درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر کاهش استرس، افسردگی و اضطراب امتحان در دانش آموزان مبتلا به تالاسمی

بیماری های مزمن ازجمله تالاسمی در همه گروه های سنی و طبقات اجتماعی-اقتصادی و فرهنگ های مختلف بروز می کند. این کودکان و خانواده های آن ها درمعرض انواع مشکلات هیجانی و رفتاری قرار می گیرند. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی روان درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش استرس و افسردگی و اضطراب امتحان در دانش آموزان مبتلا به تالاسمی بود. 

 پژوهش حاضر از انواع طرح های نیمه آزمایشی به صورت دوگروهی با پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری را 209 بیمار مبتلا به تالاسمی شهر زابل تشکیل دادند که در مرکز بیماران خاص شهر زابل تحت درمان قرار داشتند. نمونه پژوهش شامل سی نفر بود که با درنظرگرفتن حداقل نمونه در طرح های آزمایشی و به روش داوطلب واجد شرایط انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه پانزده نفری آزمایش و گواه قرار گرفتند. آموزش روان درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد به مدت ده جلسه 90دقیقه ای روی گروه آزمایش اجرا شد . بعد از اتمام جلسات پس آزمون و یک ماه بعد دوره پیگیری انجام پذیرفت. از پرسشنامه افسردگی، اضطراب، استرس لاویبوند و لاویبوند (1995) و مقیاس اضطراب امتحان ساراسون (1975) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با تحلیل آزمون اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23 صورت گرفت.

 نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد موجب کاهش استرس و افسردگی و اضطراب امتحان در دانش آموزان مبتلا به تالاسمی می شود (0٫001≥p)؛ علاوه براین باتوجه به اثر زمان (پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری) بین سه دوره زمانی در استرس و افسردگی و اضطراب امتحان تفاوت معناداری وجود دارد (0٫001≥p). همچنین اثر تعامل بین زمان اندازه گیری و گروه بر میانگین نمرات استرس و افسردگی و اضطراب امتحان دانش آموزان تالاسمی معنادار بوده است (0٫001≥p). اندازه اثر نمرات استرس و افسردگی و اضطراب امتحان به ترتیب 0٫20 و 0٫19 و 0٫15 به دست آمد. 

 براساس یافته های این پژوهش، آموزش روان درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش استرس و افسردگی و اضطراب امتحان در دانش آموزان مبتلا به تالاسمی در مرحله پس آزمون و پیگیری موثر است.